Czy składki ZUS ulegają przedawnieniu?

Jak rozumiem, zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dotyczą roku 2012. Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 24 ust. 4–6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. „należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5–6”.

Skutkiem przedawnienia jest to, że zobowiązanie wygasa i nie może być już dochodzone. Co ważne, organ ma obowiązek sam ustalić, czy doszło do przedawnienia. Zgodnie z powyższym termin przedawnienia należności z tytułu składek liczy się od upływu terminu wymagalności, który w relacjach płatnik składek ZUS następuje w terminie płatności, przypadając (w zależności od rodzaju płatnika) na 5., 10. lub 15. dzień następnego miesiąca.

Niestety termin przedawnienia należności z tytułu składek od momentu wejścia w życie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ulegał zmianom. W obecnym stanie prawnym na podstawie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378) z dniem 1 stycznia 2012 r. uległ skróceniu termin przedawnienia należności z tytułu składek z 10 do 5 lat. Przepisy przejściowe określały, iż do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym tą ustawą, z tym że 5-letni bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 r. Natomiast jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej – przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

W praktyce oznacza to, że najpóźniej 1 stycznia 2017 r. przedawniła się możliwość dochodzenia nieopłaconych składek za rok 2012 i lata wcześniejsze. Jak Pan pisał, zaległość powstała w 2012 r., więc w czasie, gdy termin przedawnienia wynosił – od 1 stycznia 2012 r. – 5 lat. Zgodnie z zasadami powyższymi przedawniły się należności z tytułu wymagalnych składek za miesiące styczeń– =grudzień 2012 r. oraz za styczeń–kwiecień 2013 r. Jeżeli zaś chodzi o składki na ubezpieczenie społeczne za maj 2013 r., to obowiązek ich zapłaty przypadł w czerwcu 2013 r., a to oznacza, że roszczenie o ich zapłatę nie uległo jeszcze przedawnieniu. Jeżeli zgłosił Pan w ZUS-ie zakończenie działalności, to składki za późniejszy okres nie są naliczane.

Tak więc, reasumując, składki te uznać należy za przedawnione, pod warunkiem, że nie miały miejsca sytuacje powodujące przerwanie biegu przedawnienia:

1. zawarcie umowy o rozłożeniu na raty, odroczenia terminu płatności zaległych należności,
2. od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania zaległych należności do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego,
3. gdy wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd, bieg terminu zawieszenia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez dwa lata,
4. od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.

ZUS może podjąć czynności zmierzające do przerwania biegu przedawnienia – wezwanie, wydanie decyzji w przedmiocie ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym lub w zakresie podstawy wymiaru składek, obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia.

Czy ZUS wystąpił do Pana z pismem wzywającym do uregulowania zaległych składek? Powinien Pan zgłosić wobec ZUS-u taki zarzut, jeżeli dostał Pan wezwanie do zapłaty nieuiszczonych składek. Co do składek wymagalnych w późniejszym terminie, to nie uległy one przedawnieniu. Jeżeli ZUS wydał decyzję o wysokości zadłużenia płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, należy złożyć od niej odwołanie, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia i wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼