Dodatek do kapitału początkowego za pracę w warunkach szczególnych

Zawód ślusarz narzędziowy

Wskazać należy, że praca spawacza jest pracą wymagająca specjalnego bhp, ale nie każda praca spawacza jest zaliczana do pracy w warunkach szczególnych, która uprawnia pracownika do ubiegania się o przyznanie emerytury pomostowej.

Stanowisko ślusarza czy ślusarza–spawacza nie jest wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.). Zawarte w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 rozporządzenia określenie „prace przy spawaniu” obejmuje wyłącznie prace wykonywane w przebiegu procesu spawania, a więc czynności związane ze spawaniem. Prace ślusarskie polegające na przygotowaniu materiałów do spawania nie mogą być uznane za pracę „przy spawaniu”, jeśli w toku tych czynności przygotowawczych nie były wykonywane prace spawalnicze. Wszystko więc zależy od konkretnych czynności, jakie w trakcie pracy wykonywał faktycznie Pana ojciec.

Praca ślusarza – warunki szczególne

Odnośnie pracy w warunkach szczególnych w latach 90. ubiegłego wieku ustawa o emeryturach pomostowych stanowi, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na podstawie art. 32 ust. 4 tej ustawy zostało wydane właśnie owo rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w myśl którego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dotyczy to m.in. prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.

Świadectwo pracy ślusarza narzędziowego

Z uwagi na brak świadectwa pracy z adnotacją praca w warunkach szczególnych uznanie przez ZUS, że miała miejsce praca w warunkach szczególnych i to stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jest mało prawdopodobne. Nadto musiałby chodzić o prace typowo zw. ze spawaniem (wyłącznie), nie zaś ślusarskie, czyli związane z przygotowaniem do spawania. Gdyby Pana tata posiadał chociaż świadectwo określające tylko spawanie (bez ślusarza) – nie byłoby problemu, aby przed sądem (po odmownej decyzji ZUS) udowodnić pracę w szczególnych warunkach, nawet nie posiadając świadectwa.

Nadto wskazuję, że w przypadku, gdy pracownik nie posiada świadectwa pracy potwierdzającego okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a obecnie nie może ponownie uzyskać tego dokumentu, gdyż pracodawca został np. zlikwidowany, przekształcony lub zrestrukturyzowany, ZUS może uznać zaświadczenie wystawione przez jeden z następujących podmiotów:

• organ założycielski zlikwidowanego zakładu pracy, m.in. b. Ministerstwo Gospodarki (z wyłączeniem wojewody),
• Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa lub Agencję Nieruchomości Rolnych,
• zakład pracy posiadający w swoim archiwum akta osobowe byłych pracowników, którzy odeszli z pracy w okresie przed rozpoczęciem procesu przekształceń własnościowych i restrukturyzacji, jeżeli z akt tych bezspornie wynika fakt wykonywania przez daną osobę pracy w szczególnych warunkach.

Brak dowodów na pracę w szczególnych warunkach

W przypadku, gdy nie jest możliwe udowodnienie okresów pracy w szczególnych warunkach w drodze świadectwa pracy lub zaświadczenia, a dokumentacja osobowa potwierdzająca te okoliczności znajduje się w archiwum lub u prywatnego przechowawcy, osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę może przedstawić kserokopie tych dokumentów sporządzone i uwierzytelnione przez ten podmiot (tzw. dokumentację zastępczą). Nie zawsze jednak te dokumenty zostaną uznane przez ZUS. Organ ten dokonuje bowiem oceny merytorycznej tego rodzaju środków dowodowych. ZUS zaliczy na tej podstawie okresy pracy w szczególnych warunkach tylko wtedy, gdy z poświadczonej przez przechowawcę dokumentacji wyraźnie wynika rodzaj, stanowisko, okres i wymiar wykonywanej pracy w szczególnych warunkach. W przeciwnym razie ZUS odmawia uznania okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Udowodnienie pracy w warunkach szczególnych

Oczywiście Pana tata przed sądem może udowodnić wykonywanie pracy na tymże stanowisku, posługując się innymi dowodami, np. zeznaniami świadków. W razie bowiem wydania decyzji odmawiającej przyznania świadczenia ze względu na nieudokumentowanie okresu pracy w szczególnych warunkach wnioskodawca może udowodnić ten okres w postępowaniu odwoławczym od decyzji ZUS-u. W postępowaniu tym sąd może przyjąć wszystkie dowody, które posłużą wyjaśnieniu, czy pracownik faktycznie wykonywał pracę w szczególnych warunkach na określonym stanowisku. Mogą to być m.in. zeznania świadków, różnego rodzaju umowy (np. umowy o pracę) lub inne dokumenty potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach. Jeśli sąd uzna, że pracownik wykonywał pracę w szczególnych warunkach, ZUS będzie zobowiązany do zmiany wydanej w sprawie decyzji odmownej.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼