Kiedy należy się odprawa rentowa lub emerytalna?

Kiedy powstaje prawo do odprawy pieniężnej?

Zgodnie z art. 92(1) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 108; dalej „K.p.”) – pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Powszechnie przyjęte jest, że niezdolność do pracy warunkująca nabycie prawa do renty, rozwiązanie umowy o pracę z tego tytułu oraz uzyskanie pozytywnej decyzji rentowej nie muszą następować bezpośrednio po sobie. Wystarczy, aby pomiędzy tymi zdarzeniami zaistniał pewien związek – czyli fakt rozwiązania umowy o pracę oraz uzyskanie renty powinno być ze sobą w jakiś sposób powiązane.

W przepisie mowa o „spełniającym warunki” do emerytury lub renty, a także o osobie „której stosunek pracy ustał”. Zestawienie to sugeruje następczą sekwencję zdarzeń. Najpierw (albo równocześnie) muszą zostać spełnione warunki do świadczenia z ubezpieczenia społecznego, a dopiero wtórnie (albo jednocześnie) zatrudnienie pracownicze ma się zakończyć.

Zobacz również: Kiedy nie przysługuje odprawa emerytalna?

Prawo do odprawy rentowej

W orzecznictwie Sądu Najwyższego zależność ta nie jest jednolicie rozumiana. Odnośnie do pierwszego świadczenia przyjęto pogląd, że prawo do odprawy rentowej przysługuje w sytuacji uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w trakcie pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu stosunku pracy. Zastrzeżono jednak, że schorzenie prowadzące do renty musi powstać jeszcze w okresie zatrudnienia. Prawo do odprawy powstaje dopiero po spełnieniu wszystkich przesłanek, czyli niekoniecznie w chwili rozwiązania stosunku pracy. W tym wypadku Sąd Najwyższy skupił się na zależności funkcjonalnej zachodzącej między ustaniem stosunku pracy a przejściem na rentę, pomijając datę spełnienia przesłanek do tego świadczenia. Zaakceptowano jednak wprost dopuszczalność spełnienia warunków do renty z tytułu niezdolności do pracy po ustaniu umowy o pracę .

Odmienne zapatrywanie zaprezentował Sąd Najwyższy w zakresie odpraw emerytalnych. Podkreślił, że niespełnienie przez pracownika na datę ustania stosunku pracy warunków uprawniających do emerytury uniemożliwia powstanie prawa do odprawy emerytalnej. Dotyczy to wypadków, gdy pracownik między ustaniem stosunku pracy a nabyciem uprawnień emerytalnych był bezrobotny, pobierał świadczenie przedemerytalne albo zasiłek chorobowy.

W Pana przypadku bardziej zasadne jest otrzymanie odprawy rentowej, a nie emerytalnej. Co do zasady, są one jednakowe co do wysokości, jednak jeśli będzie Pan się domagał odprawy emerytalnej (a nie z tytułu przejścia na rentę) pracodawca ma prawo odmówić jej wypłaty. Z kolei roszczenie o wypłatę odprawy rentowej się już przedawniło. Traktowanie Pana jako rencisty czy emeryta nie skutkuje przyznaniem odprawy. To nie są kwestie powiązane.

Zobacz również: Składniki odprawy emerytalnej

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼