Na jakie świadczenie przedemerytalne mogę liczyć?

Świadczenia przedemerytalne nie są nowością w polskim porządku prawnym. Świadczenia te przysługiwały na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Uprawnienia w tym zakresie ustalały powiatowe urzędy pracy, one też dokonywały wypłaty świadczeń. Od dnia 1 sierpnia 2004 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych zaczęły obowiązywać nowe zasady przyznawania świadczeń przedemerytalnych. Od tej też daty właściwym w zakresie ustalania uprawnień i wypłaty świadczeń jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (art. 23 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych). Przejął on również wypłatę uprzednio przyznanych świadczeń przedemerytalnych oraz zasiłków przedemerytalnych (art. 23 ust. 1 i 3 oraz art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych).

Na gruncie ustawy o świadczeniach przedemerytalnych świadczenie to jest świadczeniem pieniężnym finansowanym z budżetu państwa, przewidzianym, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1, 2 ,5, 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, dla pracowników w wieku zbliżonym do emerytalnego, którzy posiadają długi staż zawodowy – wystarczający do nabycia emerytury – i utracili źródło przychodu w związku z ustaniem zatrudnienia lub stosunku służbowego wskutek przyczyn od nich niezależnych, nie osiągnęli natomiast wieku emerytalnego. Świadczenia te przysługują również – w razie spełnienia kryterium wieku i stażu zawodowego – osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, które ogłosiły upadłość, jak również osobom, które utraciły prawo do renty pobieranej przez okres co najmniej 5 lat (art. 2 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych).

Prawo do świadczenia przedemerytalnego zostało uzależnione od szeregu warunków, m.in. osiągnięcia określonego wieku, posiadania wymaganego stażu zawodowego, okresu zatrudnienia u ostatniego pracodawcy lub okresu opłacania składek na ubezpieczenia społeczne czy też okresu pobierania renty, jak również od sposobu zakończenia: zatrudnienia lub działalności gospodarczej, czy też przyczyny utraty prawa do renty. Szczegółowe kryteria określono w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, odrębnie dla poszczególnych kategorii osób – pracowników, osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, rencistów. Niektóre z wymagań są tożsame dla wszystkich – na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych do wymagań takich zalicza się:

posiadanie statusu osoby bezrobotnej w rozumieniu przepisów (art. 2 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – również w dacie złożenia wniosku o świadczenie przedemerytalne;

posiadania stosownego „okresu wyczekiwania” na świadczenie przedemerytalne.

Nadto, wymagane jest, aby osoba taka:

• w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo też zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,
• złożyła wniosek o świadczenie przedemerytalne w okresie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz
• w sytuacjach, gdy w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych była zatrudniona w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, lub wykonywała inną pracę zarobkową określoną w ustawie o promocji zatrudnienia, a zatrudnienie to lub praca zakończyły się po upływie 6-miesiecznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych – złożyła wniosek o świadczenie przedemerytalne w ciągu 14 dni od ustania takiego zatrudnienia.

Za osobę bezrobotną dla potrzeb świadczenia przedemerytalnego uważa się osobę, która odpowiada wymaganiom określonym w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia. Nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego wymaga zatem m.in. zarejestrowania we właściwym dla miejsca zameldowania - stałego lub czasowego - powiatowym urzędzie pracy. „Okresem wyczekiwania” niezbędnym do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego jest zaś co najmniej 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, przewidzianego w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych.

W każdym przypadku staż zawodowy oznacza okres uprawniający do emerytury, tj. okresy składkowe i nieskładkowe oraz uzupełniające, wymienione w art. 6–7 i art. 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustalone zgodnie z zasadami określonymi w art. 5 oraz art. 10-11 ustawy o emeryturach i rentach (art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych).

Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z powodu przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat mężczyzna, jeżeli posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 30 lat – kobieta, a 35 lat – mężczyzna.

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych świadczenie to przysługuje również osobie, która do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, u którego była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Nie jest wymagane pozostawanie w stosunku pracy w pełnym etacie.

Wymagany jest natomiast wiek, którego Pani nie posiada, jeśli rozwiązanie stosunku pracy ma nastąpić z przyczyn zakładu pracy. Ale ma Pani wymagane 35 lat pracy (proszę pamiętać, że chodzi o sumowanie okresów składkowych i nieskładkowych z tym, że okresy nieskładkowe nie mogą by zaliczone w ilości większej niż 1/3 składkowych).

Dla potrzeb obliczenia staży nie jest wymagany pełen etat czy wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej. To jest niezbędne do otrzymania zasiłku.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »