Indywidualne porady prawne
Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jestem nauczycielką z 36-letnim stażem pracy. Do 2008 r. przepracowałam w zawodzie nauczyciela 14 lat, więc nie przysługuje mi prawo na tzw. starych zasadach. Obecnie nabyłam prawa emerytalne i zamierzam z nich skorzystać. Czy jest możliwość naliczenia emerytury na podstawie ostatnich 10 lat pracy? Czy ma znaczenie, w jakim miesiącu (lipiec, wrzesień) złożę wniosek o emeryturę u pracodawcy? Proszę o podpowiedzi w sprawie naliczenia emerytury w sposób korzystny.
Analizowałam Pani sprawę w każdej możliwej korzystnej dla Pani opcji. Zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury (renty) zostały określone w art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury (renty) uwzględnia się przychód, stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z okresu ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok zgłoszenia wniosku o emeryturę (rentę). Przy uwzględnianiu podstawy wymiaru składki z 10 lat kalendarzowych uwzględnia się następujące zasady:
Można też uwzględnić przychód z dowolnych 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku. Nie muszą to być lata następujące po sobie, a ustalenia według tej zasady dokonuje się tylko na wniosek uprawnionego (art. 15 ust. 6). Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia z okresu 20 lat kalendarzowych można wskazać również te lata, w których ubezpieczony przebywał w ubezpieczeniu przez okres krótszy niż rok – jeżeli jest to dla niego korzystne. Można również – na jego wniosek – pominąć te lata, w których przebywał w ubezpieczeniu przez cały rok. Ubezpieczony nie może natomiast wskazać tzw. roku pustego, a więc takiego, w którym udowodni okres pozostawania w ubezpieczeniu, natomiast nie przedstawi dowodów wymaganych do ustalenia podstawy wymiaru emerytury (renty).
Jest to jednak zastrzeżone dla emerytów urodzonych przed 1949 r. Jeśli już ma Pani wiek emerytalny, pozostaje Pani opcja jedynie emerytury obliczanej po nowemu, a to oznacza, że jedyną opcją jest podzielenie zgromadzonych przez Panią składek i kapitału przez dalsze średnie trwanie życia.
Emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. obliczana jest na innych zasadach. Zgodnie z Art. 24. ustawy emerytalnej „ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego”. Z kolei zgodnie z art. 25 ust. 1 „podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173–175, z zastrzeżeniem art. 185”.
Waloryzacja polega na pomnożeniu zewidencjonowanych składek przez wskaźnik waloryzacji (art. 25 ust. 5). Definicję wskaźnika waloryzacji składek zawiera art. 25 ust. 6. Waloryzację składek przeprowadza się corocznie od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000. Waloryzacji podlega kwota, która została zgromadzona na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja.
Zobacz również: Kwartalna waloryzacja kapitału początkowego
Ponadto przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne znajdujących się na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, jest jeszcze waloryzowana kwartalnie (art. 25a ust. 1). Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu składek znajdujących się na koncie ubezpieczonego przez wskaźnik waloryzacji, określony w art. 25a ust. 5 w zw. z art. 25a ust. 4 . Waloryzacja kwartalna uzależniona jest od tego, w jakim kwartale danego roku ustalana będzie wysokość świadczenia: Jeżeli wysokość emerytury ustalana będzie:
Zarówno wskaźnik waloryzacji składek za poprzedni rok, jak i wskaźnik waloryzacji za poprzedni kwartał, ogłasza Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w „Monitorze Polskim” do dnia 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji (art. 25 ust. 12).
Nie ma Pani szans na obliczenie emerytury według starych zasad, czyli np. z ostatnich 10 lat podlegania ubezpieczeniu. Jednak proszę nie składać wniosku w czerwcu. To najmniej korzystny miesiąc, bowiem omija go jedna waloryzacja, a więc lipiec, sierpień, wrzesień, ale nie czerwiec.
Zobacz również: Nowe zasady przejścia na emeryturę tabela
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika