Pobieranie renty powypadkowej

Gdy emeryt lub rencista osiąga przychód z tytułu działalności objętej obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, zawieszeniu lub zmniejszeniu podlegają:

• emerytura przysługująca osobie, która nie ukończyła 60 lat (kobieta) i 65 lat (mężczyzna),
• renta z tytułu niezdolności do pracy,
• renta rodzinna, do której uprawniona jest jedna osoba,
• część renty rodzinnej, do której uprawniona jest osoba osiągająca przychód,
• renta inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy nie pozostaje w związku ze służbą wojskową, oraz renta rodzinna po tym inwalidzie,
• renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, w tym zaistniałym przed 1 stycznia 2003 r. wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy bądź chorobą zawodową.

Począwszy od 1 stycznia 2003 r., w stosunku do osób pobierających wskazane renty wypadkowe mają w pełnym zakresie zastosowanie art. 103–106 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).

Na zawieszenie świadczeń wypadkowych albo na zmniejszenie ich wysokości wpływa przychód uzyskany z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych oraz z tytułu służby w Policji, Wojsku Polskim, Straży Granicznej i innych służbach mundurowych.

Obowiązek kontroli wysokości świadczenia określony w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353) dotyczy osób pobierających:

• rentę rodzinną,
• rentę inwalidzką,
• wcześniejszą emeryturę, tj. przyznaną przed ukończeniem 60 (kobiety) lub 65 (mężczyźni) roku życia, do czasu osiągnięcia tego wieku.

O fakcie osiągania dodatkowego przychodu i o jego wysokości zawiadomić organ rentowy zobowiązana jest zarówno osoba uprawniona do świadczenia, jak i pracodawca, zleceniodawca, czy też w przypadku służby – właściwa komórka kadrowa (art. 127).

Szczegółowe zasady ustalania okoliczności powodujących zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczenia określone zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. Rozporządzenie to zostało wydane na gruncie obecnie już nieobowiązującej ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw, w związku z czym ma zastosowanie do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych tylko w tym zakresie, w jakim nie pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi regulacjami prawnymi (art. 194).

Przy ustalaniu zawieszalności lub zmniejszenia wysokości świadczenia można wskazać następujące zasady. W zawiadomieniu o podjęciu działalności świadczeniobiorca jest zobowiązany do złożenia oświadczenia, czy jego zamiarem jest osiąganie przychodu:

• nie mającego wpływu na wymiar świadczenia, czy
• powodującego zmniejszenie świadczenia, czy
• ego zawieszenie.

Zawiadomienie to potwierdza pracodawca (zleceniodawca, itp.), podając wysokość ustalonego wynagrodzenia.

W przypadku złożenia oświadczenia o zamiarze osiągania dodatkowego przychodu powodującego zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, organ rentowy stosownie zawiesza lub zmniejsza kwotę świadczenia. Wypłata świadczeń w pełnej lub zmniejszonej wysokości albo zawieszenie wypłaty następuje do czasu aż świadczeniobiorca złoży oświadczenie o zmianie kwoty osiąganego przychodu, mającej wpływ na wysokość świadczenia. Nie uwzględnia się oświadczenia złożonego przez świadczeniobiorcę, gdy z zawiadomienia przysłanego przez zakład pracy wynika konieczność wypłaty świadczenia w wysokości pełnej lub zmniejszonej, albo jego zawieszenia.

W przypadku osoby uprawnionej do wcześniejszej emerytury osiągnięcie wieku 60 lat w przypadku kobiety i 65 lat w przypadku mężczyzny jest uwzględniane przez organ rentowy z urzędu i skutkuje wypłatą emerytury w pełnej wysokości, bez względu na wysokość dodatkowego przychodu. O wysokości uzyskanego dodatkowego przychodu za poprzedni rok kalendarzowy osoba pobierająca świadczenie z ZUS powinna zawiadomić organ rentowy do końca lutego roku następnego. W tym samym terminie o wysokości przychodu zawiadamia pracodawca w przypadku umowy o pracę. W przypadku wykonywania pozarolniczej działalności, zawiadomienia organu rentowego dokonuje urząd skarbowy do końca maja następnego roku kalendarzowego. Przychód osiągnięty z tytułu dwóch lub więcej rodzajów działalności podlegającej ubezpieczeniu, mogący mieć wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia jest sumowany. Przy ustalaniu kwoty dodatkowego przychodu osiągniętego przez świadczeniobiorcę bierze się pod uwagę okres w roku kalendarzowym, w którym przysługiwało mu prawo do świadczenia emerytalnego lub rentowego. W przypadku gdy kwota osiągniętego dodatkowego przychodu w roku kalendarzowym nie przekroczyła kwot granicznych dopuszczalnego przychodu (tj. 130% i 70% przeciętnego wynagrodzenia, art. 104), a świadczenie było zawieszone lub zmniejszone, organ rentowy dokonuje zwrotu kwoty zawieszenia lub zmniejszenia. Jeżeli kwota osiągniętego przychodu uzasadniała zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, które zostało wypłacone w pełnej wysokości, organ rentowy dochodzi zwrotu od świadczeniobiorcy nienależnie pobranych kwot. Ustalenie, czy dodatkowy przychód uzasadniał zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, dokonuje się zarówno w stosunku miesięcznym jak i rocznym, w zależności od tego, który będzie korzystniejszy dla świadczeniobiorcy.

Kwoty graniczne dopuszczalnego przychodu osiąganego przez osobę pobierającą świadczenie z ZUS, których przekroczenie powoduje zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia ogłasza Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w „Monitorze Polskim” (art. 104 ust. 10).

Pojęcie przychodu używane na gruncie ubezpieczeń społecznych zostało określone w art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. 2007 r. Nr 11, poz. 74) jako przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 maja 1999 r. do przychodu nie wlicza się płaconej przez ubezpieczonego składki z tytułu ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i chorobowego (art. 178 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Działalność, z której wykonywaniem związany jest obowiązek kontroli wysokości osiąganego dodatkowego zarobku, została określona w art. 104 ustawy o emeryturach i rentach oraz w art. 9 ust. 4–4b o systemie ubezpieczeń społecznych Zalicza się do niej:

• zatrudnienie z tytułu stosunku pracy,
• pracę wykonywaną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym zleceniobiorca (agent) pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy,
• członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w spółdzielniach kółek rolniczych,
• służbę w Służbie Celnej,
• działalność gospodarczą prowadzoną na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz wolny zawód w rozumieniu przepisów art. 4 pkt 11 o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• pracę wykonywaną na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, bez pozostawania w stosunku pracy oraz współpracę przy wykonywaniu tych umów.

Do przychodu mającego wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczenia zalicza się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów kodeksu pracy i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Tak ZUS może zawiesić rentę, jeśli zostaną spełnione przesłanki omówione powyżej.

Zobacz również: Choroba zawodowa a emerytura

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.