Podleganie ZUS i KRUS, gdzie ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy?

Niezdolność do pracy a świadczenia z ZUS i KRUS

O tym, czy przysługuje Pan świadczenie z ZUS czy z KRUS, decyduje kwestia, w jakich okolicznościach powstała niezdolność do pracy. Brak szczegółowych informacji powoduje, że odpowiedź będzie ograniczała się do zasad ogólnych prawa do renty.

Renta z tytułu niezdolności do pracy na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS przysługuj, jeżeli łącznie spełnia Pani następujące warunki:

1. Jest Pani niezdolna do pracy;
2. Posiada Pani wymagany staż (okres składkowy i nieskładkowy):
• 1 rok, jeżeli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 roku życia,
• 2 lata, jeżeli niezdolność powstała między 20 a 22 rokiem życia,
• 3 lata, jeżeli niezdolność powstała między 22 a 25 rokiem życia,
• 4 lata, jeżeli niezdolność powstała między 25 a 30 rokiem życia,
• 5 lat, jeżeli niezdolność powstała po ukończeniu 30 lat, przy czym okres ten musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat:
  – przed dniem, w którym zgłoszono wniosek o rentę, lub
  – przed dniem, w którym powstała niezdolność do pracy;
3. Istotne jest, że niezdolność do pracy musiała powstać w czasie okresów składkowych lub nieskładkowych wskazanych w ustawie emerytalnej, albo w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warunek 3. nie obowiązuje, jeżeli niezdolność do pracy została orzeczona jako całkowita oraz jako kobieta posiada Pani 20 lat stażu pracy – czyli tutaj niezdolność do pracy może powstać w każdym okresie.

Ma Pani 20 lat stażu pracy, nie wiem natomiast, kiedy powstała niezdolność do pracy i od kiedy jest Pani ubezpieczona w KRUS. Jeżeli niezdolność powstała po ukończeniu 30 lat, to 5 lat wymaganego stażu musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat przed dniem, w którym zgłoszono wniosek o rentę, lub przed dniem, w którym powstała niezdolność do pracy.

Decydującym czynnikiem do przyznania renty będzie natomiast orzeczenie lekarza orzecznika ZUS.

Wniosek o przyznanie renty, który można pobrać za pośrednictwem internetu, bądź w formie papierowej w jednostce ZUS, składa się w oddziale ZUS – osobiście bądź za pośrednictwem poczty. Wniosek można także złożyć poprzez platformę PUE. Do wniosku należy dołączyć informację o okresach składkowych i nieskładkowych (formularz ZUS Rp-6) oraz dokumenty, które potwierdzą staż pracy — zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe, takie jak: świadectwa pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie ze szkoły wyższej, które potwierdzi okres nauki.

Kolejnym dokumentem, który należy załączyć do wniosku, jest zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, który prowadzi Pani leczenie. Zaświadczenie takie jest ważne przez miesiąc, dlatego też powinna Pani otrzymać takie zaświadczenie nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku o rentę.

Należy również przygotować, o ile są w posiadaniu: swoją historię choroby, karty informacyjne z leczenia szpitalnego, kartę badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej lub zawodowej.

Jak już wniosek wraz z załącznikami zostanie złożony, ZUS wyznaczy termin na stawienie się na badanie przez lekarza orzecznika ZUS.

Kolejnym etapem będzie wydanie decyzji w przedmiocie renty. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS opowie się za trwałą niezdolnością do pracy, ZUS przyzna rentę stałą, jeżeli natomiast niezdolność do pracy uzna za czasową – przyzna rentę na pewien okres czasu. Możliwe jest również przyznanie renty szkoleniowej w wypadku, jeśli lekarz orzecznik ZUS uzna, że nie ma przeciwwskazań do podjęcia pracy, ale wskaże celowość zmiany zawodu.

Zobacz również: Ile można mieć ziemi na rencie?

Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy

Natomiast renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników przysługuje na warunkach podobnych jak renta z ZUS, jednakże musi być Pani rolnikiem bądź domownikiem, który:

1. jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,
2. całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990 lub prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r., lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,
3. podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres wynoszący co najmniej:
• rok, jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat,
• 2 lata, jeśli niezdolność ta powstała w wieku powyżej 20 lat do 22 lat,
• 3 lata, jeśli niezdolność ta powstała w wieku powyżej 22 lat do 25 lat,
• 4 lata, jeśli niezdolność ta powstała w wieku powyżej 25 lat do 30 lat,
• 5 lat, jeśli niezdolność ta powstała w wieku powyżej 30 lat.

Wymagane 5 lat powinno przypadać w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

Okresów podlegania ubezpieczeniu nie zalicza się do okresów ubezpieczenia, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów – np. ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym oznacza naruszenie sprawności organizmu i utratę zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Jest ona trwała, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Przyznaje się wtedy rentę stałą. Natomiast, gdy ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do pracy – całkowita niezdolność do pracy jest okresowa, a renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje przez okres wskazany w decyzji Prezesa KRUS.

Podobnie jak w ZUS o niezdolności do pracy orzeka lekarz rzeczoznawca KRUS.

Kwestię spełniania tych warunków musi Pani rozstrzygnąć w oparciu o posiadaną dokumentację.

Zobacz również: Czy do emerytury z ZUS wlicza się KRUS?

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼