Postępowanie prowadzone przez ZUS i niepełna dokumentacja

Zgodnie z art. 119 § 4 ustawy Kodeks pracy „pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku”.

Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. Szkolenie to powinno być okresowo powtarzane.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tą ustawą „do zakresu działania Zakładu należy między innymi: stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a także dysponowanie środkami finansowymi Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W związku z tym Zakład ma obowiązek podejmowania działań zapobiegających uzyskiwaniu ochrony ubezpieczeniowej, w tym świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przez osoby nieuprawnione”.

W przypadkach budzących wątpliwości, np. występowania o świadczenia w bardzo krótkim czasie od zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych lub pozyskania informacji, że dana osoba faktycznie nie świadczy pracy, podejmowane są postępowania wyjaśniające, w tym kontrole u płatników składek. Przedmiotem postępowania jest dokonanie ustaleń pozwalających na stwierdzenie, czy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń, czy też zawarcie umowy o pracę miało na celu nie faktyczne świadczenie pracy, lecz uzyskanie nienależnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych. W każdej sprawie indywidualnej dokonywana jest wnikliwa ocena zebranego materiału dowodowego. W sprawie spornej Zakład wydaje decyzję o wyłączeniu z ubezpieczeń, a w konsekwencji o odmowie prawa do zasiłku. Zakład nie kwestionuje więc dopuszczalności zatrudniania kobiet w ciąży, a jedynie przypadki zawierania pozornych umów o pracę – art. 83 Kodeksu pracy. Kwestia ta była m.in. przedmiotem orzeczeń Sądu Najwyższego, który kilkakrotnie potwierdzał stanowisko ZUS-u.

W razie stwierdzenia, że stosunek pracy nie został nawiązany albo nie jest realizowany, co jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, w drodze decyzji ZUS, braku podstaw do objęcia ubezpieczeniami społecznymi – nie przysługują osobie rzekomo zatrudnionej świadczenia z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłki chorobowe, jak również zasiłki macierzyńskie z ubezpieczenia chorobowego

Od decyzji oddziału ZUS odmawiającej prawa do objęcia ubezpieczeniem społecznym przysługuje osobie zainteresowanej prawo odwołania do sądu okręgowego, a od decyzji odmawiającej prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego przysługuje odwołanie do sądu rejonowego.

Tryb i termin odwołania oraz dokładne określenie sądu okręgowego lub rejonowego znajdują się każdorazowo na decyzji ZUS.

Wobec powyższego należy stwierdzić, ze ZUS ma wszelkie podstawy uznać, że zatrudnienie Pani do pracy było pozorne, gdyż pracodawca nie powinien był dopuścić Pani do pracy bez aktualnych badań i szkolenia bhp. Oczywiście może się Pani bronić, wykazując, że wykonywała Pani pracę u pracodawcy w okresie przed zwolnieniem. Jednakże istnieje duża szansa, ze ZUS uzna, iż świadczenia z ubezpieczenia się Pani nie należą i nie tylko zobowiąże Panią do zwrotu otrzymanego zasiłku chorobowego, ale także pozbawi Panią prawa do zasiłku macierzyńskiego.

Co do opłacania składek na zwolnieniu lekarskim, to są one potrącane tylko przez pierwsze 33 dni zwolnienia, a potem okres zwolnienia staje się okresem nieskładkowym – pracodawca nie potrąca żadnych składek, bo nie wypłaca wynagrodzenia (ZUS wypłaca w tym czasie zasiłek chorobowy).

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »