Indywidualne porady prawne
Jestem nauczycielem pracującym w szkole prywatnej zatrudnionym na podstawie Kodeksu pracy. Przepracowałam w placówkach oświatowych (państwowych i prywatnych) ponad 23 lata. Urodziłam i wychowałam 3 dzieci. Obecnie nabyłam uprawnienia emerytalne. Czy przysługuje mi odprawa emerytalna, jeśli tak, to w jakiej wysokości? Czy urodzenie i wychowanie trojga dzieci powiększa emeryturę, jeśli tak, to w jakiej wysokości?
Przy przejściu na emeryturę nauczyciel nabywa prawo do odprawy. Wysokość odprawy zależy od ilość lat przepracowanych w szkole. Jeśli nauczyciel przepracował w szkole mniej niż 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości dwumiesięcznego, ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy. W przypadku co najmniej 20 lat – przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy. Kwestie te reguluje art. 87 Karty Nauczyciela, który stanowi:
„1. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, jeżeli nie uzyskał z tego tytułu odprawy przewidzianej w art. 28, przyznaje się odprawę w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.
2. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.
3. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
4. W razie zbiegu prawa do odprawy wymienionej w ust. 1 i 2, przysługuje jedna odprawa – korzystniejsza.”
Zgodnie z art. 22 ust. 3 i art. 91b ust. 1 Karty Nauczyciela – prawo do odprawy emerytalnej określonej w Karcie Nauczyciela mają tylko nauczyciele zatrudnieni w wymiarze minimum 1/2 etatu. Odprawa ta przysługuje także nauczycielom zatrudnionym w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć łącznie w kilku szkołach. Natomiast zgodnie z regulacją zawartą w art. 921 Kodeksu pracy w zw. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela – nauczyciel zatrudniony w niższym wymiarze otrzyma odprawę na podstawie Kodeksu pracy, czyli w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Nauczyciel ma prawo do jednej odprawy emerytalnej, niezależnie od liczby szkół, w których jest zatrudniony. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 15 października 2010 r., III PK 9/10: „podstawowym miejscem pracy nauczyciela zatrudnionego w dwóch szkołach, którego oba stosunki pracy zostały rozwiązane tego samego dnia w związku z przejściem na emeryturę, jest szkoła, w której nauczyciel jest wyżej wynagradzany i tylko od tej szkoły przysługuje mu odprawa emerytalna”. Ostatecznie to nauczyciel wskazuje podstawowe miejsce pracy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 9 stycznia 2001 r., I PKN 172/00: „pracownik przechodzący kilkakrotnie na emeryturę u różnych pracodawców ma prawo wyboru pracodawcy zobowiązanego do wypłaty odprawy emerytalnej”.
Pani podała, że jest zatrudniona w szkole prywatnej. Otóż Kodeks pracy również gwarantuje pracownikom odprawę emerytalną, ale w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jednak jest to kwota minimalna i pracodawca może z własnej woli określić wyższą kwotę dla pracowników odchodzących na emeryturę, co oczywiście byłoby dla Pani korzystniejsze.
Od 2019 roku niektórzy rodzice mogą się ubiegać o rodzicielskie świadczenie uzupełniające. Dodatek skierowany jest przede wszystkim do tych rodziców, którzy z powodu obowiązków związanych z dziećmi zmuszeni byli zrezygnować z kariery zawodowej lub nigdy nie podjęli zatrudnienia i nie uzyskali prawa do świadczenie emerytalnego. O środki mogą się ubiegać zarówno matki, jak i ojcowie pod warunkiem wychowywania co najmniej czwórki dzieci. Natomiast rodzicielskie świadczenie uzupełniające można otrzymać, jeśli nie ma się dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania i jest się matką, która ukończyła 60 lat oraz urodziła i wychowała lub tylko wychowała co najmniej 4 dzieci. Urodzenie i wychowanie 3 dzieci nie ma wpływu na wysokość naliczeń emerytalnych.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika