Przedsiębiorca na chorobowym oczekujący przyznania renty, co ze składkami?

Praca na rencie

Świadczenie pieniężne – renta z tytułu niezdolności do pracy jest wypłacana przez ZUS od dnia powstania prawa do świadczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie renty. Kwestię podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej jako „ustawa”), która określa w szczególności warunki udzielania bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej z ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczonymi według ustawy są osoby objęte powszechnym – obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Przy czym obowiązek ubezpieczenia dotyczy osób wymienionych w art. 66 ust. 1 ustawy. Jest to katalog zamknięty i przykładowo wymienia się w nim pracowników, zleceniobiorców, emerytów, rencistów, osoby prowadzące pozarolniczą działalność, bezrobotnych.

Praca na rencie nie w każdym przypadku powoduje w stosunku do osoby ją wykonującej obowiązek ubezpieczeń społecznych w ZUS. W zależności od jej charakteru, a tym samym tytułu do ubezpieczeń, osoba taka będzie im podlegać obowiązkowo bądź dobrowolnie. Nieco inaczej jest z ubezpieczeniem zdrowotnym. Generalnie rencista zarobkujący podlega temu ubezpieczeniu obligatoryjnie, co wynika z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna więc być opłacana z każdego tytułu, z którym wiąże się obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Np. jeżeli osoba otrzymuje rentę i prowadzi działalność gospodarczą, musi odprowadzać składki z obu tytułów.

Jednak pewna grupa przedsiębiorczych rencistów, mimo obowiązkowego charakteru ubezpieczenia zdrowotnego, po spełnieniu określonych warunków może być zwolniona z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Dotyczy to niektórych osób prowadzących działalność gospodarczą. I tak art. 82 ust. 8 ww. ustawy przewiduje, że rencista nie odprowadza składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej (odprowadza tym samym wyłącznie składki z tytułu świadczenia rentowego), jeżeli świadczenie emerytalne nie przekracza minimalnego miesięcznego wynagrodzenia oraz gdy osoba ta:

1. uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub
2. opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Należy jeszcze wziąć pod uwagę wysokość otrzymywanej renty. Jeżeli przekracza ona minimalne wynagrodzenie, to obowiązek odprowadzania składek z tytułu działalności gospodarczej jest nadal aktualny.

Natomiast wyjątkiem są osoby mające ustalone decyzją ZUS prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy z systemu powszechnego prowadzące działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Odnosi się to więc do osób pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy, o której mowa w ustawie o:

a. emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.),

b. ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.).

Tacy przedsiębiorcy z racji prowadzonej firmy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury. Wynika to z art. 9 ust. 4c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązkowe jest też dla nich ubezpieczenie wypadkowe. Jedynie na zasadzie dobrowolności mogą przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Jego opłacanie daje prawo do zasiłku chorobowego przysługującego za czas zwolnienia lekarskiego. Z racji orzeczenia o niezdolności do pracy, które to jest niezbędne do otrzymania renty, nie przysługują żadne ulgi w opłacaniu składek.

Każdy rencista pobierający świadczenie z tytułu niezdolności do pracy i jednocześnie prowadzący działalność gospodarczą musi też pamiętać o obowiązujących go progach przychodowych. I tak, jeżeli świadczeniobiorca osiągnie przychody powyżej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jego świadczenie będzie pomniejszone o kwotę tegoż przekroczenia. Jednak nie więcej niż o maksymalną kwotę zmniejszenia. Z kolei w przypadku gdy rencista uzyska przychód powyżej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jego świadczenie zostanie zawieszone. Przychody poniżej pierwszego z progów nie rzutują na pobierane świadczenie.

Każdy świadczeniobiorca jest zobligowany do końca lutego każdego roku poinformować ZUS o przychodach osiągniętych w roku ubiegłym.

Powyższy obowiązek opłacania wymienionych składek dotyczy okresu, w którym toczyła się sprawa o przyznanie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ponieważ ostateczną decyzję przyznającą prawo do renty należy odnosić do sytuacji rencisty z tytułu okresowej niezdolności do pracy.

Proszę również pamiętać, że niezdolność do pracy spowodowana chorobą nie zawsze zwalnia z opłacania składek w pełnej wysokości. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za czas choroby może pomniejszyć jedynie osoba zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, mająca prawo do zasiłku chorobowego. Oznacza to, że samo zwolnienie lekarskie i choroba przedsiębiorcy nie są jedynym kryterium obniżenia składek ZUS, jest nim przede wszystkim prawo do zasiłku chorobowego.

Zobacz również: Całkowita niezdolność do pracy a działalność gospodarcza

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼