Indywidualne porady prawne
Autor: Wioletta Dyl
Moi rodzice mieszkają na Ukrainie, ale od jakiegoś czasu posiadają również obywatelstwo polskie. W chwili obecnej stan zdrowia rodziców pogorszył się: tata ma zaawansowanego raka, a mama problemy z nogami. Rodzice mają po 77 lat, a ja jestem jedyną osobą, która może się zająć moimi rodzicami. Na Ukrainie nie mamy żadnej rodziny. Rodzice mieszkali na Ukrainie ze względów ekonomicznych, emerytura rodziców na Ukrainie wynosi w przybliżeniu w przeliczeniu na złotówki to około 1300 zł. Kiedy stan zdrowia rodziców był dobry, świetnie sobie radzili i do mnie przyjeżdżali co jakiś czas, potem wracali na Ukrainę i nigdy nie korzystali z polskich dokumentów. Przyjeżdżali i odjeżdżali jako obywatele Ukrainy. Teraz stan ich zdrowia drastycznie się pogorszył i muszę ich zabrać do Polski, żeby się nimi zaopiekować. Mieszkam w Polsce ponad 30 lat, pracuję i posiadam własnościowe mieszkanie o powierzchni 70 m2. Jak mam to wszystko prawnie załatwić, żeby rodzice przeprowadzili się do Polski, dostawali tu emeryturę i mieli opiekę medyczną z NFZ?
Przepisy prawa regulujące kwestie obywatelstwa polskiego zawarte są w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w ustawie z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z dnia 14 lutego 2012 r. z późn.zm).
Art. 3 ww. ustawy wskazuje, że „obywatel Polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec RP takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie”.
Oznacza to, że w kraju Pani rodzice, posiadając obywatelstwo polskie, traktowani są jak polscy obywatele, winni posługiwać się polskimi dokumentami, a zatem ważnym paszportem. Wymóg posługiwania się polskim dokumentem paszportowym wynika z ustawy o obywatelstwie polskim i dotyczy wszystkich obywateli, także tych na stałe zamieszkujących za granicą. Przekroczenie zatem granicy przez Pani rodziców winno nastąpić na podstawie paszportu polskiego, w przeciwnym razie pobyt Pani rodziców w Polsce nie będzie mógł przekroczyć 90 dni w okresie 180 dniowym. Jeżeli Pani rodzice posiadają paszport, ale utracił on swoją ważność, albo nigdy nie mieli nadanego nr PESEL, to należy złożyć stosowny wniosek do wojewody o potwierdzenie polskiego obywatelstwa, np. za pośrednictwem konsula, który pomaga w przygotowaniu wniosków w sprawach obywatelskich i prawnych, a następnie przekazuje do rozpatrzenia instytucjom polskim (urzędom wojewódzkim).
Po uregulowaniu powyższych spraw rodziców należy u siebie zameldować na stałe (jest na to 30 dni) i złożyć w ich imieniu wnioski o wyrobienie dowodów osobistych (niestety tego konsulat już nie organizuje). Posiadanie dowodu osobistego jest bowiem obowiązkiem każdego pełnoletniego obywatela. Wniosek można złożyć pisemnie albo elektronicznie, ale jego odbiór następuje osobiście.
Numer PESEL może został nadany Pani rodzicom przy okazji ich zameldowania u Pani albo przy ubieganiu się o paszport lub dowód osobisty.
Umowa między Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z 18 maja 2012 r. mówi o tym, że osoba, która pracowała i podlegała ubezpieczeniom społecznym w Polsce i na Ukrainie, emeryturę może uzyskać zarówno z Polski, jak i z Ukrainy. Ponadto umowa przewiduje transferowanie świadczeń osobom zamieszkałym w drugim państwie – stronie umowy. Oznacza to, że emerytura ukraińska może być przekazywana osobie uprawnionej zamieszkałej w Polsce na ich rachunki bankowe (trzeba je oczywiście założyć).
Mieszkający w Polsce odbiorca oraz emerytury płaci w Polsce podatki dochodowe oraz składki na NFZ, ma więc w Polsce ubezpieczenie medyczne. Polski bank, który otrzymuje przelewy emerytury, pełni funkcję płatnika podatku i składki zdrowotnej NFZ. Oznacza to, że emerytura może zostać uszczuplona o potrąconą przez bank zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce i składkę zdrowotną. Zatem Pani rodzice po przyjeździe do Polski powinni natychmiast złożyć wniosek o polską emeryturę w najbliższym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, co da im nie tylko dodatkowe środki, lecz przede wszystkim tak potrzebne mu ubezpieczenie zdrowotne w Polsce. Miejsce złożenia wniosku o świadczenie z Polski i Ukrainy na podstawie polsko-ukraińskiej umowy o zabezpieczeniu społecznym zależy od miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Osoba zamieszkała w Polsce występująca o polskie i ukraińskie świadczenie wniosek powinna złożyć w odpowiednim co do miejsca pobytu oddziale ZUS-u – Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika