Rekompensata do emerytury za pracę w szczególnych warunkach

Kiedy przyznawana jest rekompensata za pracę w warunkach szczególnych?

Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach jest przyznawana na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawy o emeryturach pomostowych. Nie stanowi ona samodzielnego świadczenia pieniężnego. Zgodnie z art. 23 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, który ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 i 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych – przesłankami nabycia prawa do rekompensaty są: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, 2) osiągnięcie przed 1 stycznia 2009 r. okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat.

Zobacz również: Czy spawacz to praca w szczególnych warunkach?

Obliczanie rekompensaty za pracę w warunkach szczególnych

Przy obliczaniu rekompensaty uwzględnia się przede wszystkim okresy pracy w szczególnych warunkach wymienionej w wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach zalicza się także okresy pracy górniczej oraz okresy zatrudnienia na kolei wymienione w ustawie emerytalnej, a także okresy służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa, Milicji Obywatelskiej (obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego, Służby Więziennej oraz w charakterze żołnierza zawodowego.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze – zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz w przepisach rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego – uznaje się:

1. pracowników organów kontroli państwowej,
2. pracowników organów administracji celnej,
3. osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną,
4. dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
5. nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
6. żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób,
7. pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.

Okresy pracy w szczególnych warunkach nie podlegają sumowaniu z okresami pracy w szczególnym charakterze.

Zobacz również: Emerytura z art 184 dla kierowcy zawodowego

Warunek pracy na stałe i w pełnym wymiarze godzin

Przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie zostaną też zaliczone te okresy trwania stosunku pracy, za które wypłacono wynagrodzenie chorobowe lub świadczenia z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Do 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganego do ustalenia rekompensaty zostaną zaliczone okresy, w których zatrudnienie było wykonywane w ramach stosunku pracy lub stosunku służby. Nie mogą być do niego zaliczone okresy wykonywania takiej pracy w ramach działalności pozarolniczej, umowy-zlecenia, umowy o dzieło czy innej umowy cywilnoprawne, p. umowy agencyjnej (z wyjątkiem osób wykonujących działalność twórczą lub artystyczną).

Zobacz również: Praca w szczególnych warunkach na PKP

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼