Renta rodzinna po zmarłej żonie która pobierała dwa świadczenia

Renta rodzinna po zmarłej żonie

W wyniku zbiegu prawa do świadczeń zmarłej przysługiwała emerytura oraz renta.

Renta rodzinna stanowi odpowiedni procent świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu. Wysokość tego procentu uzależniona jest od liczby osób uprawnionych. Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest wyłącznie jedna osoba – otrzyma ona 85% świadczenia przysługującego zmarłemu: dwie osoby – odpowiednio 90%; trzy lub więcej osób – 95%.

W przypadku gdy do renty rodzinnej uprawnione są co najmniej dwie osoby, renta ulega podziałowi, z tym że dodatki do renty wypłaca się w całości osobom do nich uprawnionym. Jest to kwota emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, którą zmarły pobierał (względnie – mógłby pobierać).

Jeżeli natomiast zmarła pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, z dniem śmierci następuje przekształcenie tej renty w rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, będącej podstawą do ustalenia renty rodzinnej.

Jeżeli jednak zmarła pobierała emeryturę, to podstawą wyliczenia renty rodzinnej jest kwota emerytury. Kwota należnej emerytury będzie też podstawą wyliczenia renty rodzinnej w sytuacji, gdy zmarły żywiciel–rencista spełniał warunki do emerytury, pomimo że nie miał ustalonego prawa do tego świadczenia.

Zobacz również: Czy można przeliczyć rentę rodzinną?

Dwa świadczenia zmarłej żony

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku pobierania przez zmarłego emerytury w zbiegu ze świadczeniem wymienionym w treści art. 96 ust. 1. Fakt, że zmarła otrzymywała emeryturę powiększoną o połowę renty (lub rentę powiększoną o połowę emerytury), nie oznacza, że uprawnionym do renty rodzinnej będzie przysługiwać procent od całej faktycznej kwoty. Przy ustalaniu podstawy wymiaru renty rodzinnej nie sumuje się kwot świadczeń przysługujących z różnych tytułów i z różnych rodzajowo ubezpieczeń społecznych, natomiast podstawą ustalenia wysokości podstawy renty rodzinnej jest korzystniejsze z przysługujących zmarłemu świadczeń.

Zgodnie z dyspozycją art. 6 ust 1 pkt 8 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. nr 199, poz. 1673 ze zm.) „renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej”. Z kolei art. 17 ust. 6 powołanej na wstępie ustawy stanowi, że „renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jak wynika zatem z cytowanych wyżej przepisów renta rodzinna przysługuje członkom rodziny po zmarłym renciście pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy, jednakże warunkiem koniecznym do przyznania tego świadczenia jest to, aby zgon rencisty nastąpił wskutek wypadku przy pracy, wypadku w drodze do pracy lub w drodze z pracy, a także choroby zawodowej”.

Zobacz również: Renta rodzinna dla wdowy pracującej

Podstawa wyliczenia renty rodzinnej

Nie ma Pan więc prawa do emerytury plus 50% renty wypadkowej, a podstawą do obliczenia renty rodzinnej będzie wyłącznie emerytura.

Zasadą jest pobieranie jednego świadczenia, a nie sumy przysługujących świadczeń. Przepis art. 96 ust. 1 ustawy dopuszcza jedynie wyjątki od tej zasady w stosunku do niektórych świadczeniobiorców, w tym inwalidów wojennych i wojskowych, w stosunku do których ustawodawca wprowadził korzystniejszą regulację zbiegu świadczeń w art. 54 ust.1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2015 r., poz. 840), dopuszczając pobieranie przez inwalidę wojennego i wojskowego, którego inwalidztwo powstało w związku ze służbą wojskową, pobierającemu rentę inwalidzką, który nabył prawo do emerytury, wypłacanie w zależności od jego wyboru: renty inwalidzkiej powiększonej o połowę emerytury albo emerytury powiększonej o połowę renty inwalidzkiej.

Przepis ten o charakterze wyjątkowym przyznaje zatem dla tej grupy ubezpieczonych pewien przywilej, odmiennie regulując (korzystniej dla tej grupy) pobieranie świadczeń w zbiegu. W pozostałych sytuacjach, w tym tej dotyczącej ubezpieczonej art. 73 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posługując się pojęciem świadczenia dotyczy pobieranej emerytury lub renty, a nie sumy pobieranych przez zmarłego świadczeń. Przepis ten w ogóle nie reguluje zbiegu świadczeń, bowiem te regulacje zawiera dział VII rozdział 3 ustawy (art. 95–99 ustawy). W wyroku z dnia 5 lipca 2001 r. (sygn. akt II UKN 479/00) Sąd Najwyższy wyraźnie podkreślił zasadę pobierania tylko jednego świadczenia i wykluczył możliwość sumowania się kwot świadczeń przysługujących z różnych tytułów i z różnych rodzajowo ubezpieczeń społecznych – do ustalania podstawy wymiaru renty rodzinnej.

Podobny pogląd Sąd Najwyższy wyraził również w wyroku z dnia 14 września 2000 r. (sygn. akt II UKN 711/99), gdzie przyjął, że „podstawą ustalenia wysokości renty rodzinnej jest tylko jedno z przysługujących zmarłemu świadczeń – emerytura lub renta wypadkowa. Podobne poglądy wielokrotnie wyrażały też sądy powszechne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 listopada 2012 r. III AUa 383/12)”. Można zatem przyjąć, że przyjęta w orzecznictwie wykładnia w zakresie ustalania wysokości renty rodzinnej od wysokości każdego z zbiegających się świadczeń, do których uprawniony był zmarły – i jej wyliczania od korzystniejszego świadczenia (a nie ich sumy) jest utrwalona.

Zobacz również: Ile wynosi renta wdowia w Niemczech?

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼