Indywidualne porady prawne
Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Pobieram rentę rodzinną od 2015 r. w kwocie 890 zł. Od pół roku jestem chora, mam orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności. Od kilku miesięcy dobrowolnie opłacam składkę emerytalno-rentową. Mam udokumentowane ponad 14 lat opłacania składek, które płaciłam do momentu otrzymania renty rodzinnej po zmarł mężu. Mam 40 lat. Proszę o poradę, jakie przysługują mi świadczenia. Czy mogę ubiegać się o rentę socjalną?
Stopień niepełnosprawności nie daje Pani prawa do świadczenia w postaci renty socjalnej.
Renta socjalna, uregulowana ustawą z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, jest świadczeniem o szczególnym charakterze, pełni bowiem funkcję zabezpieczającą, a jej celem jest kompensowanie braku możliwości nabycia uprawnień do świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego ze względu na to, że całkowita niezdolność do pracy powstała przed wejściem danej osoby na rynek pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2008 r., sygn. akt I UK 264/07). Zgodnie z art. 4 ustawy o rencie socjalnej świadczenie to przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia, w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej (ust. 1). Osobie tej przysługuje renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała, bądź renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa (ust. 2).
Zobacz również: Renta a świadczenie rehabilitacyjne
Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje się, stosując odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, m.in. art. 12 i 13 tej ustawy (odesłanie wynikające z art. 5 i 15 ustawy o rencie socjalnej). W myśl art. 12 ustawy emerytalnej, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Natomiast zgodnie z art. 13 ustawy emerytalnej, przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, jak też celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Ponadto, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, całkowita niezdolność do pracy wyraża się w spełnieniu łącznie kryterium biologicznego, polegającego na tym, że stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność powoduje całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy oraz kryterium ekonomicznego polegającego na całkowitej utracie zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy (por. wyrok SN z 21 grudnia 2004 r., sygn. akt I UK 28/04).
Musiałaby Pani mieć stwierdzoną całkowitą niezdolność do pracy przez ZUS, a niezdolność ta musi powstać w okresach wskazanych powyżej.
Jednak jeśli nawet spełni Pani ww. warunki – orzecznik lub komisja ZUS musi stwierdzić niezdolność do pracy i datę powstania (biorąc pod uwagę, że pobiera Pani rentę rodzinna rozumiem, że ten warunek będzie spełniony), a w przypadku zbiegu prawa do renty socjalnej i renty rodzinnej będzie Pani wypłacane tylko jedno świadczenie. Nie będzie miała Pani prawa do dwóch świadczeń z ZUS-u.
Zobacz również: Czy dzieci dostaną rentę po ojcu który nie pracował?
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika