Indywidualne Porady Prawne
Izabela Nowacka-Marzeion • Opublikowane: 2015-01-12
Dwa lata prowadziłam działalność gospodarczą. Nie wyszło, pozostały z tego zaległości w ZUS. Niestety obecnie nie pracuję, mąż również jest bezrobotny, nie mamy żadnego majątku, mieszkamy u teściów. Czy jest jakaś szansa na umorzenie składek ZUS – moich, czyli przedsiębiorcy, i dwóch pracowników? Jakie ewentualnie dokumenty należałoby złożyć? Jak przebiega całe umorzenie?
Przepis art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. 2007 r. Nr 11 poz. 74; dalej jako u.s.u.s.) stanowi, że należności z tytułu składek mogą być umarzane w całości lub w części przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W związku z powyższym przedsiębiorca zainteresowany umorzeniem może zwrócić się do Zakładu z odpowiednim wnioskiem.
Aby Zakład pozytywnie rozpatrzył taki wniosek, muszą być jednak spełnione pewne warunki. Podstawową zasadą jest, że należności z tytułu składek mogą być umarzane tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności (art. 28 ust. 2 u.s.u.s.). Ustawodawca wyraźnie określił przy tym, kiedy taka całkowita nieściągalność zachodzi, a mianowicie gdy:
Od zasady całkowitej nieściągalności składek uczyniono jednak wyjątek dla ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia, czyli dla wszystkich prowadzących działalność gospodarczą i płacących składki na swoje ubezpieczenia. Oznacza to, że osoba, która zatrudniała pracowników i nie odprowadzała składek na ubezpieczenia społeczne zarówno od siebie jak i od pracowników może zwracać się do Zakładu jedynie o umorzenie składek na swoje ubezpieczenie. Składki za pracowników nie podlegają umorzeniu.
Zgodnie z przepisami art. 28 ust. 3a i 3b u.s.u.s., należności z tytułu składek mogą być umarzane pomimo braku ich całkowitej nieściągalności wyłącznie w uzasadnionych przypadkach z uwagi na ważny interes osoby zobowiązanej.
Szczegółowe warunki umorzenia składek, na podstawie art. 28 ust. 3b u.s.u.s., określił Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w § 3 rozporządzenia z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141 poz. 1365). Podkreślić przy tym należy, że zostały one sformułowane w sposób bardzo rygorystyczny, ponieważ muszą również uwzględniać stan finansów publicznych.
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem umorzenie jest zasadne w stosunku do tych dłużników, których stan majątkowy i sytuacja rodzinna nie pozwala na egzekucję, ponieważ powoduje ciężkie, negatywne skutki dla jego rodziny. Oznacza to stan, w którym spłacanie zadłużenia z tytułu składek na własne ubezpieczenie pozbawia rodzinę dłużnika niezbędnych środków utrzymania i nie pozwala na zaspokojenie wszystkich potrzeb życiowych. Ponadto powodem do umorzenia niezapłaconych składek są poniesione przez dłużnika straty spowodowane klęską żywiołową, a także koszty ponoszone na skutek przewlekłej choroby wnioskującego o umorzenie lub członka jego rodziny (za rodzinę uważa się, zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, osoby spokrewnione, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące z zobowiązanym, a także osoby niespokrewnione pozostające z zobowiązanym w faktycznym związku).
Decyzja o umorzeniu składek, zgodnie z art. 28 ust. 2 u.s.u.s., należy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co oznacza, że nawet jeżeli zostaną spełnione wymienione wyżej warunki, Zakład może – ale wcale nie musi – umorzyć zaległości.
Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne odwołanie nie przysługuje. Przysługuje natomiast prawo wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 83 ust. 4 u.s.u.s.).
Decyzje Prezesa Zakładu podejmowane w indywidualnych sprawach podlegają oczywiście kontroli merytorycznej sądu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2000r., III ZP 15/00, OSNPiUS 2000/23 poz. 864). Sąd ocenia zatem, czy zostały spełnione wskazane wyżej przesłanki umorzenia zaległych składek, przeprowadzając w tym celu postępowanie dowodowe.
Należy też zauważyć, że stosownie do art. 83 ust. 6 u.s.u.s., jeżeli Zakład uzna odwołanie za słuszne, zmienia lub uchyla decyzję w terminie 30 dni od wniesienia odwołania. W tym przypadku odwołania nie przekazuje się do sądu.
Proszę złożyć wniosek o umorzenie należności do ZUS. Wypełnić oświadczenie o stanie majątkowym, które otrzyma Pani z ZUS, i czekać na decyzję. ZUS umarza należności w trybie wydania decyzji, którą otrzyma Pani pocztą.
Stan prawny z 22.10.2012 r.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Uwaga!
Szanowni Państwo!
Nasi prawnicy nie odpowiadają na pytania zadawane w formie komentarza pod tekstem. Jeśli chcą Państwo powierzyć swój problem naszym prawnikom, prosimy kliknąć tutaj >>
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika
Komentarze (0):