Zmiana kodu i podstawy ubezpieczenia

Jeśli w dokumencie zgłoszenia do ubezpieczeń podano błędny kod tytułu ubezpieczenia ze słownika, tj. zgodny z obowiązującym w danym okresie wykazem kodów zawartym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej, należy wyrejestrować daną osobę z ubezpieczeń z dniem zarejestrowania, tj. od dnia objęcia ubezpieczeniami z nieprawidłowym kodem tytułu ubezpieczenia (na formularzu ZUS ZWUA), a następnie ponownie złożyć zgłoszenie z prawidłowym kodem tytułu ubezpieczenia (na formularzu ZUS ZUA lub ZUS ZZA).

W wyniku tego pozostanie Pani nadpłata z tytułu składek męża jako pracownika i niedopłata z tytułu ubezpieczenia męża jako osoby współpracującej.

W razie stwierdzenia nienależnie opłaconych składek zastosowanie znajdują wspomniane przepisy art. 24 ust. 6a–8 ustawy o SUS. Nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez Zakład z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku – na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik składek złoży wniosek o zwrot składek. Tym samym po stwierdzeniu nienależnie opłaconych składek, w razie braku stosownego wniosku płatnika, podlegają one zaliczeniu na poczet przyszłych składek. Zaliczenie na poczet przyszłych składek następuje więc z urzędu. Obecnie art. 24 ust. 6c ustawy o SUS stanowi, że po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, płatnik składek może złożyć wniosek o ich zwrot. Wniosek nie jest ograniczony żadnym terminem i może zostać złożony w każdym czasie. W brzmieniu obowiązującym do dnia 20 lutego 2011 roku art. 24 ust. 6c ustawy o sus stanowił, że wniosek o zwrot nienależnie opłaconych składek płatnik składek może złożyć po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, jednak nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b. Zmiany tej regulacji dokonano ustawą o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 28 kwietnia 2011 r. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy zmieniającej do nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli nie upłynął jeszcze termin dochodzenia ich zwrotu, stosuje się art. 24 ust. 6b, 6c, 6g i 6h ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Oznacza to, że do składek nadpłaconych przed dniem 20 lutego 2011 roku stosuje się przepis art. 24 ust. 6c w nowym brzmieniu, o ile termin dochodzenia składek nie uległ przedawnieniu. Złożenie wniosku o zwrot tych składek nie jest ograniczone terminem 7 dni od dnia otrzymania od Zakładu zawiadomienia. Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy zmieniającej, zawieszenie biegu przedawnienia następowało także w razie zajścia okoliczności wskazanych w art. 24 ust. 6h ustawy o SUS w nowym brzmieniu, jeżeli wystąpiły one przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Proszę złożyć wniosek o zaliczenie opłaconych składek na poczet tych wymagalnych.

Jeśli zaś chodzi o zasiłek, składki zostały co prawda opłacone, ale z innym kodem ubezpieczenia. ZUS może odmówić wypłaty zasiłku chorobowego. Wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem nienależnie pobranym.

Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń, w myśl przepisów art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 138 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uważa się:

• świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania,
• świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Osoba, która pobrała nienależne świadczenie, zobowiązana jest do jego zwrotu wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego (84 ust. 1).

W związku z powyższym należy rozważyć dwie sytuacje w odniesieniu do zachowania osoby uprawnionej do świadczeń, a mianowicie w zależności od tego, czy powiadomiła ZUS o zajściu okoliczności powodujących utratę prawa do pobierania świadczenia, czy też nie dopełniła tego obowiązku. Jeżeli organ rentowy został zawiadomiony przez osobę uprawnioną o okolicznościach powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenie nadal było wypłacane, wówczas kwoty nienależnie pobranych świadczeń podlegają zwrotowi, ale bez odsetek za zwłokę, a ZUS nie może żądać zwrotu za okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy (art. 84 ust. 11 sus i art. 138 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach). Jeżeli jednak osoba pobierająca świadczenie nie dopełniła powyższego obowiązku, ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres ostatnich 3 lat oczywiście wraz z odsetkami (art. 84 ust. 1 sus i art. 138 ust. 4 ustawy).

Tu odwoływałabym się do sądu pracy, jeśli ZUS zażąda zwrotu zasiłków. Obawiam się o powodzenie tego, ale mimo wszystko. Tak więc – będzie Pani miała nadpłatę na koncie. Może ją Pani przeksięgować na należne składki.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »