Zmniejszony zasiłek chorobowy mimo nadpłaty na koncie ZUS

Jak wynika z opisu, ma Pani nadpłatę na koncie ZUS.

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) szczegółowo reguluje w sposób całkowity wszystkie kwestie związane z należnymi składkami. Z brzemienia art. 24 ust. 6a ustawy systemowej wyraźnie wynika, że nienależnie opłacone składki podlegają z urzędu zaliczeniu przez ZUS na poczet zaległych, bieżących bądź przyszłych zobowiązań składkowych. Na płatniku ciążą wszystkie okoliczności związane z comiesięcznym prawidłowym określeniem wysokości składek. Cała inicjatywa w tym zakresie spoczywa na płatniku.

Zgodnie z art. 46 ust. 1, art. 24 ust. 6 c, 8 i 8d oraz art. 19 ust. 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez ZUS z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek.

W opisanym przypadku problem jest związany z deklaracją. W momencie złożenia deklaracji za sierpień – w której Pani przez pomyłkę błędnie wyliczyła podstawę wymiaru składki, obniżając ją – powstała u Pani niedopłata i ZUS wykluczył Panią z ubezpieczenia chorobowego. Podkreślam – wykluczenie z ubezpieczenia chorobowego nastąpiło z uwagi na błędną deklarację, bo to ona określa, jaką podstawę wymiaru składki chce Pani opłacić.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie. Płatnik określony w art. 47 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przesyłając stosowne deklaracje rozliczeniowe i opłacając składki za dany miesiąc dopiero w następnym miesiącu, dysponuje wiedzą co do tego, czy i w jakim okresie poprzedniego miesiąca był zdolny do pracy (prowadzenia działalności gospodarczej) oraz w jakiej wysokości podstawę wymiaru składki chce zadeklarować za poprzedni miesiąc. Tak więc ZUS prawidłowo wykluczył Panią z ubezpieczenia chorobowego, z uwagi na nieopłacenie całej składki w terminie i błędną deklarację.

Niemniej jednak może się Pani próbować bronić w sądzie, odwołując się od decyzji wykreślenia z ubezpieczenia chorobowego z powołaniem się na nadpłatę, którą ZUS powinien z urzędu zaliczyć na poczet składki, więc faktycznie składka nie została opłacona po terminie. W przypadku stwierdzenia, że na koncie widnieją nienależnie opłacone składki, w pierwszej kolejności Zakład z urzędu zalicza je na poczet zaległych lub bieżących składek. Jeżeli natomiast płatnik składek nie ma wobec ZUS ani zaległych, ani bieżących zobowiązań z tytułu składek, ZUS nadpłatę zalicza na poczet przyszłych składek. Jest to podstawowy sposób postępowania Zakładu w przypadku stwierdzenia nadpłaty.

Problemem nie jest więc nieopłacenie pełnej składki z terminie, ale nieprzeksięgowanie jej przez ZUS. Na tym może Pani oprzeć odwołanie.

Z art. 18 ust. 8 i 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu.

Art. 18 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi natomiast, że zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – przewidując możliwość proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca – stanowi, że „kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie (...)”.

Stosując zatem wprost wykładnię językową, należy wskazać, że przepis ten pozwala osobie prowadzącej pozarolniczą działalność na proporcjonalne zmniejszenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okolicznościach przewidzianych w dyspozycji przepisu art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tylko w sytuacji, gdy dotyczy to deklarowanej podstawy wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa w art. 18 ust. 8 tejże, bądź też deklarowanej w wysokości, o której mowa w art. 18a ust. 1 tejże. W przypadku września ZUS postąpił więc prawidłowo.

Zobacz również: Umowa o dzieło na zwolnieniu lekarskim

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼