Emerytura kompensacyjna a osiągnięcie wieku 65 lat

Nowy wniosek o przeliczenie emerytury

Zadał Pan niezwykle trudne pytanie, na które odpowiedź bez analizy treści wyroku może być niepełna. Oczywiście może Pan wystąpić z ponownym wnioskiem o przeliczenie emerytury, jednakże wątpliwości budzi fakt, czy taki wniosek można złożyć na podstawie dotychczasowych dokumentów. Jak wskazuje się w orzecznictwie, w razie złożenia odwołania od decyzji organu rentowego nie obowiązuje prekluzja dowodowa, ograniczająca możliwość zgłaszania wniosków dowodowych do etapu postępowania administracyjnego poprzedzającego wydanie tejże decyzji. Ubezpieczony może zatem także w postępowaniu sądowym powoływać się na nowe okoliczności oraz dowody uzasadniające wznowienie postępowania w trybie tego przepisu i rzutujące na jego prawo do wnioskowanego świadczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2014 r., sygn. akt III UK 115/13, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2017 r., sygn. akt I UZ 28/17). Dla wszczęcia postępowania o ponowne ustalenie prawa do świadczenia wystarczające jest zaistnienie jednej z wymienionych w przepisie przesłanek – są one bowiem od siebie niezależne. Oznacza to, że wnioskodawca może powołać się na dowody, jednocześnie nie wskazując żadnej nowej okoliczności materialnoprawnej czy proceduralnej.

Nowe dowody w sprawie

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lutego 2017 r., sygn. akt II UK 740/15, nowe dowody mogą być dowodami osobowymi i dotyczyć faktów stanowiących przedmiot ustaleń w poprzednim postępowaniu o to świadczenie, byle byłyby to dowody wówczas istniejące, lecz niepowołane przez stronę. Jak wyjaśniono, celem ich wskazania przez wnioskodawcę jest wszakże ustalenie okoliczności faktycznych (potwierdzenie prawdziwości lub fałszywości twierdzeń o faktach) istniejących przed wydaniem wcześniejszej decyzji, mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości. Wspomniane nowe dowody podlegają ocenie zgodnie z regułami art. 233 Kodeksu postępowania cywilnego. W konsekwencji powyższego nie można mówić o związaniu sądu w tym zakresie wynikami postępowania o to świadczenie, zakończonego prawomocnym wyrokiem. Wyrok w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych nie ma powagi rzeczy osądzonej, jeżeli dotyczy odmowy przyznania świadczenia z ubezpieczenia społecznego, a po jego uprawomocnieniu się organ rentowy wydał nową decyzję, opartą na nowych dowodach mających wpływ na ujawnienie rzeczywistego stanu faktycznego i jego prawidłową ocenę, gdyż wydanie nowej decyzji uprawnia ubezpieczonego do złożenia od niej odwołania i zobowiązuje sąd do sprawdzenia jej prawidłowości (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2014 r., sygn. akt III UK 115/13).

Powaga rzeczy osądzonej dotyczy natomiast tych orzeczeń sądów ubezpieczeń społecznych, których podstawa faktyczna nie może ulec zmianie lub gdy odwołanie od decyzji organu rentowego zostało oddalone po stwierdzeniu niespełnienia prawnych warunków do świadczenia wymaganych przed wydaniem decyzji będącej przedmiotem postępowania sądowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2014 r., sygn. akt II UK 520/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2005 r., sygn. akt II UK 61/05). 

Może Pan wystąpić z nowym wnioskiem, ale opartym o nowe dowody. Jeżeli chce Pan udowodnić okresy pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, to musi Pan oprzeć swoje żądanie na nowych okoliczność faktycznych.

Co do ewentualnej rekompensaty, to mogłaby przysługiwać, gdyby złożył Pan wniosek za poprzednie lata. Nie jestem w stanie odpowiedzieć, czy świadczenie będzie w wyższej wysokości, gdyż wysokość świadczeń i ich wyliczenie należy do organu rentowego.