Jak skutecznie odwołać się od decyzji ZUS w sprawie emerytury górniczej?

Ustalenie kolejnej emerytury górniczej

Na wstępie należy wskazać, że organ rentowy powinien wydać decyzję o przyznaniu drugiej w kolejności emerytury górniczej. W przypadku przeliczenia części socjalnej emerytury górniczej świadczenie zostanie obliczone na nowo tylko w zakresie 24% kwoty bazowej. Pozostała podstawa wymiaru zostanie przyjęta z poprzedniego świadczenia.

Niestety nie każdy ma prawo do ustalenia kolejnej emerytury górniczej. Od 2007 r. nastąpiły zmiany i obecnie niektóre okresy pracy górniczej zaliczane wcześniej do ustalenia prawa do tego świadczenia obecnie mogą nie być uznawane. Z doświadczenia mogę wskazać, że w ostatnich co najmniej 10 latach ZUS w uzasadnieniach swojej decyzji wskazuje, że emeryturę górniczą można nabyć tylko raz.

Odmowne decyzje ZUS-u

Co prawda ZUS wskazuje, iż „organ rentowy stanął na stanowisku, że prawo do emerytury górniczej można uzyskać tylko jeden raz, a zatem osoby, które po raz pierwszy wystąpią do ZUS z wnioskiem o emeryturę górniczą, mogą uzyskać uprawnienie do tej emerytury albo na podstawie art. 50e albo na podstawie art. 50a omawianej ustawy, jeśli spełnią warunki wskazane w tych przepisach. Natomiast nie ma możliwości ponownego ustalenia prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a albo 50e ustawy, w sytuacji gdy wnioskodawca pobiera już emeryturę górniczą przyznaną w oparciu o jeden z tych przepisów” (wyrok SO w Gliwicach z dnia 22 lutego 2021 r., sygn. akt VIII U 216/21).

Niemniej jednak istotne jest ustalenie, czy „ubezpieczony posiada wymagany w art. 50a ust. 2 okres pracy górniczej, osiągnął również wiek 50 lat, co w ocenie Sądu należy uznać za spełnienie przesłanek z art. 50a ust. 2 ustawy, a zatem spełnienie przesłanek z przepisu, który w sposób odrębny statuuje nabycie prawa do emerytury górniczej od art. 50e ust. 1, na podstawie którego ubezpieczony nabył uprzednio emeryturę górniczą” (wyrok SO w Gliwicach z dnia 22 lutego 2021 r., sygn. akt VIII U 216/21).

Generalnie przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie przewidują możliwości przeliczenia tego samego świadczenia na zasadach określonych w art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej. Podkreślić należy, że przeliczenie określone w art. 53 ust. 4 w związku z art. 53 ust. 3 ustawy emerytalnej ma charakter jednorazowy. Dotyczy tylko sytuacji, gdy ubezpieczony po nabyciu prawa do renty lub emerytury (wcześniejszej lub w obniżonym wieku), której podstawę wymiaru wskazał jako podstawę wymiaru emerytury z tytułu osiągnięcia wieku powszechnego podlegał przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Wcześniejsza emerytura

Zatem jeżeli podlegał Pan wcześniejszej emeryturze lub w obniżonym wieku, wówczas miałby Pan szanse na ponowne przeliczenie emerytury górniczej.

Wskazuję tu, że osobie, która nabyła prawo do wcześniejszej emerytury, np. górniczej, a następnie po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego zgłosi wniosek o emeryturę według nowych zasad, ZUS ją przyzna. Niemniej jednak musi ona spełniać powyżej opisane przesłanki, aby mieć ponownie przeliczoną emeryturę.

W przypadku uzyskania uprawnień do emerytury wcześniejszej (np. emerytury górniczej bez względu na wiek) ubezpieczony może wystąpić z wnioskiem o ustalenie uprawnień do kolejnej emerytury w następujących przypadkach:

• jeżeli po uzyskaniu uprawnień do emerytury wcześniejszej przepracował co najmniej 30 miesięcy, może wystąpić z wnioskiem o ustalenie emerytury w nowej wysokości z uwzględnieniem kwoty bazowej, obowiązującej w dacie ponownego wniosku,
• gdy ukończy powszechny wiek emerytalny (wówczas emerytura będzie wyliczona wg. nowych zasad, z uwzględnieniem wartości kapitału początkowego, oraz sumy zwaloryzowanych składek, zgromadzonych na koncie ubezpieczonego);w chwili ukończenia wieku 60 lat, jednak ubezpieczony musi spełnić łącznie następujące warunki tj. posiadać na dzień 31.12.1998 r. 25 lat pracy, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jeżeli w opisanych wyżej przypadkach ustalona na nowo emerytura byłaby niekorzystna, czyli niższa od aktualnie wypłacanej, to ZUS z urzędu nadal będzie wypłacał świadczenie korzystniejsze tj. emeryturę górniczą w dotychczasowej wysokości.

Aby jednoznacznie wskazać, czy przysługuje Panu prawo do ponownego przeliczenia, czy też nie, należałoby dokonać analizy Pana lat pracy. Jeśli posiada Pan dokumentację potwierdzającą staż pracy, to może Pan ją załączyć do wyceny jej analizy. Względnie sam skonfrontować ją z ww. zasadami i przepisami prawnymi.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Wyrok Sądu O kręgowego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2021 r., sygn. akt VIII U 216/21

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.