Autor: Karolina Grygorcewicz
Moja mama nigdy nie pracowała, ale otrzymuje emeryturę po zmarłym tacie. Zawarła związek małżeński z dużo młodszym od siebie partnerem, który raczej nie pracował i nadal nie pracuje. Czy po śmierci mamy może ubiegać się o jakiekolwiek świadczenie emerytalne albo rentę?
Opisane przez Panią zagadnienie reguluje ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 65-74). Małżonek ma prawo do renty rodzinnej po zmarłej żonie lub mężu – powszechnie takie świadczenie jest błędnie określane jako emerytura po nieżyjącym małżonku. Aby jednak otrzymać świadczenie emerytalne lub rentowe, konieczne jest spełnienie kilku kluczowych warunków przez osobę, która się o nie ubiega (świadczenie emerytalne jest więc indywidualne i wygasa wraz ze śmiercią uprawnionego).
Renta rodzinna jest wypłacana przez ZUS, tylko gdy uzna on, że wnioskodawca spełnia warunki niezbędne do przyznania tego świadczenia. Obecnie mają do niego prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:
Małżonek, który do dnia śmierci żony lub męża pozostawał we wspólności małżeńskiej, ma prawo do omawianego świadczenia, jeżeli:
Owdowiała osoba, która nie spełnia powyższych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej:
Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to jednak mężczyzny).
Pani Maria, 67-letnia wdowa, otrzymuje emeryturę po swoim pierwszym mężu, który zmarł kilka lat temu. Po jego śmierci zawarła związek małżeński z panem Adamem, który jest od niej o 15 lat młodszy i nigdy nie pracował. Po śmierci pani Marii, pan Adam złożył wniosek o rentę rodzinną. ZUS odrzucił jego wniosek, ponieważ pan Adam nie spełniał warunku wieku (50 lat) ani nie był niezdolny do pracy.
Pan Jan, lat 55, ożenił się z panią Krystyną, która była od niego o 20 lat starsza i pobierała emeryturę po zmarłym mężu. Kiedy pani Krystyna zmarła, pan Jan nie pracował i nie miał własnych świadczeń. Złożył wniosek o rentę rodzinną. ZUS przyznał mu rentę, ponieważ pan Jan ukończył 50 lat i pozostawał we wspólności małżeńskiej z panią Krystyną do dnia jej śmierci.
Pani Anna, 49-letnia wdowa, wyszła ponownie za mąż za młodszego o 10 lat pana Michała. Pani Anna pobierała rentę rodzinną po swoim pierwszym mężu. Po jej nagłej śmierci pan Michał, który w chwili jej zgonu miał 39 lat, złożył wniosek o rentę rodzinną. Wniosek został odrzucony przez ZUS, ponieważ pan Michał nie spełniał żadnego z warunków – nie miał skończonych 50 lat, nie był niezdolny do pracy, ani nie wychowywał dzieci, które uprawniałyby go do takiego świadczenia.
Prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku przysługuje tylko wtedy, gdy spełnione są określone warunki, takie jak odpowiedni wiek, niezdolność do pracy lub wychowywanie uprawnionych dzieci. Każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie przez ZUS, co oznacza, że nie każdemu przysługuje to świadczenie, nawet jeśli zmarły małżonek pobierał emeryturę lub rentę.
Potrzebujesz porady prawnej online lub profesjonalnie przygotowanego pisma? Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci skutecznie rozwiązać Twoje sprawy prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika