Nowy związek małżeński a renta po zmarłym mężu

Renta rodzinna a świadczenie zmarłego

Zgodnie z art. 65 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Z tego wynika, że renta rodzinna jest zawsze zależna od świadczenia zmarłego. Oznacza to, że jej przeliczenie jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy możliwe jest przeliczenie świadczenia, które otrzymywała osoba przed śmiercią.

Zgodnie z art. 70 ustawy „wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo

2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej”.

Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych powyżej miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Zobacz również: Renta po mężu w Niemczech

Renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego

W myśl art. 73 oraz 74 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wysokość renty jest uzależniona od ilości osób uprawnionych i w przypadku jednej osoby uprawnionej wynosi ona 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu; dla dwóch osób to 90% świadczenia, natomiast przy trzech lub więcej osobach – 95% tego świadczenia. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która podlega podziałowi na równe części między uprawnionych.

Ponowny związek małżeński a renta po pierwszym mężu

Z przepisu art. 70 ustawy ani z żadnego innego przepisu nie wynika, że ponowne zawarcie związku małżeńskiego przez wdowę pobierającą rentę rodzinną jest podstawą do uchylenia decyzji o przyznaniu renty rodzinnej. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 22 września 2005 r., sygn. akt III AUa 231/04, stwierdził, iż brak ustawowych podstaw do twierdzenia, że wdowa, która ponownie zawarła związek małżeński, wobec utraty statusu wdowy, traci prawo do renty rodzinnej po pierwszym mężu. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że brak takich rozwiązań w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponad wszelką wątpliwość świadczy o tym, iż nie przewidują one nawet (wskutek zawarcia przez wdowę kolejnego związku małżeńskiego) szczególnej sytuacji, wywołującej zawieszenie prawa do renty rodzinnej. Tym bardziej brak ustawowych podstaw do (idącego dalej) twierdzenia, że wdowa, która ponownie zawarła związek małżeński, wobec utraty statusu wdowy, traci prawo do renty rodzinnej po pierwszym mężu. W takim właśnie zakresie regulacja prawa do renty rodzinnej jest jednolita i ustawa nie przewiduje żadnych odstępstw i z tych przyczyn, w ocenie Sądu Apelacyjnego, art. 101 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie.

Zobacz również: Renta rodzinna dla wdowy

Prawo do renty po pierwszym mężu

Tak więc ponowne zawarcie związku małżeńskiego przez wdowę pobierającą rentę rodzinną nie jest podstawą do uchylenia decyzji o przyznaniu renty rodzinnej. W sytuacji śmierci drugiego męża byłaby Pani uprawniona po nim do renty rodzinnej. Jednak moim zdaniem zachodziłby tutaj zbieg prawa do świadczeń, o którym mowa w art. 95 ustawy o emeryturach: „w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego”. Tak więc w mojej opinii nie mogłaby Pani pobierać 2 rent rodzinnych.

Zgodnie z przepisami ustawy jeżeli do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej niż jedna osoba i jedna lub kilka z tych osób zgłosi wniosek o wyłączenie z kręgu osób uprawnionych do renty, prawo do renty rodzinnej ulegnie ponownemu ustaleniu z pominięciem tej osoby.

Wniosek powyższy jest okolicznością powodującą ustanie prawa do renty rodzinnej tej osoby. Ponowne ustalenie wysokości renty rodzinnej dla pozostałych osób uprawnionych do renty następuje od miesiąca, od którego wstrzymano wypłatę renty tej osobie. Jednakże na jej wniosek prawo do renty rodzinnej ulega ponownemu ustaleniu, nie wcześniej jednak niż od miesiąca zgłoszenia wniosku.

Zobacz również: Wniosek o przeliczenie renty rodzinnej

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼