Błąd przy zatrudnieniu pracownika na umowę o dzieło

Istota umowy o dzieło

Przede wszystkim musi mieć Pani świadomość, że umowa o dzieło to taka umowa, w której osoba przyjmująca zlecenie zobowiązuje się wykonać określone w umowie dzieło (nie musi to być rzecz materialna), ale konkretny namacalny twór jej pracy, a osoba zlecająca wykonanie dzieła ustala wynagrodzenie. Taka umowa nie może jednak wyznaczać miejsca i czasu wykonywania danego dzieła oraz nie może określać podległości osoby wykonującej zlecenie względem osoby zlecającej, bo inaczej ZUS uzna ją za umowę o pracę, zaś za zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach stosunku pracy można obciążyć podmiot grzywną od 1 tys. do 30 tys. zł.

Umowa o dzieło o składki ZUS

Umowa o dzieło nie stanowi samodzielnego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Tym samym wykonawca dzieła („pracownik”) nie ma prawa do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego czy zdrowotnego. Tylko w sytuacji zawarcia umowy o dzieło z pracownikiem, z którym przedsiębiorca ma jednocześnie podpisaną umowę o pracę, od zawartej umowy o dzieło trzeba odprowadzić wszystkie obowiązkowe składki. W żadnym innym wypadku nie pobiera się składek ZUS od umowy o dzieło. 

Obecnie jednak płatnik składek lub osoba fizyczna zlecająca dzieło musi poinformować ZUS o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli umowa taka zawierana jest z osobą, z którą płatnik nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach umowy o dzieło nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy w terminie 7 dni od dnia zawarcia tej umowy. Zgłoszenie trzeba złożyć na druku ZUS RUD, w terminie 7 dni od podpisania umowy.

Natomiast sama umowa o dzieło jako umowa rezultatu nie stanowi tytułu do ubezpieczeń, chyba że jest zawierana z pracownikiem, z którym ma Pani równocześnie umowę o pracę.

Naprawienie błędu dotyczącego typu umowy

Jeśli więc podpada Pani pod ów wyjątek, tj. z swoimi pracownikami zawarła dodatkowo umowy o dzieło, wówczas miała Pani obowiązek od umów o dzieło odprowadzić składki obowiązkowe tak jak za pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Jeśli więc umowa o dzieło trwa już tyle czasu, że wykonawcy dzieła otrzymali wynagrodzenie z jej tytułu, to nie pozostaje nic innego, jak uiścić zaległe składki z odsetkami z tytułu dodatkowej umowy o dzieło. 

Jeśli zaś wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło nie zostało jeszcze wypłacone, a umowa o dzieło nie została zgłoszona na druku ZUS RUD, można próbować ją zniszczyć (i kopie, jakie otrzymali wykonawcy dzieła) i zastąpić ją umową-zlecenia.

Umowa zlecenie z własnym pracodawcą traktowana jest bowiem jak kontynuacja zatrudnienia na umowę o pracę i wówczas nie ma zbiegu tytułów do obowiązkowego ubezpieczenia, czyli wynagrodzenie pracownika z tytułu dodatkowej umowy zlecenia wykonywane na rzecz pracodawcy traktowane jest tak jak wynagrodzenie zasadnicze z umowy o pracę. To z kolei powoduje, że wynagrodzenia z obydwu stosunków (pracy i zlecenia) są tylko jedną podstawę do odprowadzenia składek ZUS (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) i wykazywane są na jednym raporcie RCA, a pracownik wykazywany jest z kodem ubezpieczenia 01 10 i wykazuje się sumę wynagrodzeń z tytułu umowy o pracę oraz umowy-zlecenia, a zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń z kodem 04 11 jako osobnego tytułu do ubezpieczeń społecznych jest w takiej sytuacji błędne.

Nie wiem jednak, czy technicznie jest to jeszcze możliwe. Można więc uregulować zaległe składki z dzieła, rozwiązać dzieła i zawrzeć umowy-zlecenia i zgłosić pracowników zgodnie z tym, co wyżej wskazane. Natomiast wówczas ZUS zacznie baczniej przyglądać się tym zmianom, umowom, relacjom i jest szansa, że nawet zakwestionuje, że dana czynność jest czynnością cywilnoprawną, nie zaś np. umową o pracę celowo zawartą „obok" umowy o pracę, jednak spełnia cechy stosunku pracy. Ryzyko biznesowe należy więc do Pani.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.