Autor: Marta Handzlik
Pracowałam jako nauczyciel w szkole. W kwietniu 2017 r. skończyłam 60 lat. Przebywam na emeryturze od dnia, w którym weszła w życie nowa ustawa emerytalna, czyli od 1 października 2017 r. Odchodząc na emeryturę, miałam 35 lat stażu pracy, w tym 28 lat jako nauczyciel. Cały wrzesień 2017 r. przebywałam na nauczycielskim świadczeniu kompensacyjnym. Zdecydowałam się na nie, ponieważ nie chciałam zaburzać planu pracy szkoły w nowym roku szkolnym, pracując tylko jeden miesiąc. Nie byłam świadoma, że odbieram sobie tym samym prawo do emerytury z rekompensatą, mimo że zasięgałam porad w ZUS, co dla mnie byłoby korzystne. Nikt jednak nic mi w tej sprawie nie objaśnił. Dopiero w tym roku dowiedziałam się, że poniosłam nieuzasadnioną stratę i jestem rozgoryczona. W ZUS poinformowano mnie, że jedyne, co teraz mogę zrobić, to walczyć o swoje przez sąd. Proszę mi poradzić, czy miałabym szansę na wygraną w sądzie, a może jest jakieś inne rozwiązanie?
Rzeczywiście jedyne, co Pani może zrobić, to skierować sprawę do sądu, przy czym musi Pani udowodnić, że nie została należycie poinformowana przez ZUS o konsekwencjach zdecydowania się na świadczenie kompensacyjne i wykazać, że mimo ze przeczytała Pani przepisy, nie potrafiła ich Pani prawidłowo zinterpretować. W tym przypadku wygranie sprawy będzie bardzo trudne, o ile nie niemożliwe.
Zgodnie z art. 21-23 ustawy o emeryturach pomostowych specjalna rekompensata w formie dodatku do kapitału początkowego przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszący co najmniej 15 lat – według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r., a nie mógł przejść na wcześniejszą emeryturę.
Prawo do rekompensaty wykluczone jest w przypadku skorzystania przez nauczyciela z prawa do świadczenia kompensacyjnego, co wynika wprost z art. 17 ust. 2 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.
W sytuacji, gdy w ustawie wskazane jest wprost, że świadczenie kompensacyjne zamyka drogę do emerytury z rekompensatą, podnoszenie argumentu, że Pani nie uzyskała takiej informacji w ZUS, nie zagwarantuje Pani wygranej w sądzie. Zgodnie z zasadą prawną „nieznajomość prawa szkodzi”, nie można się powoływać na nieznajomość przepisów, gdy dochodzi się roszczeń z tytułu poniesionej w związku z ich nieznajomością szkody.
Przepis art. 17 ust. 2 ustawy o świadczeniach brzmi następująco: w przypadku skorzystania z prawa do świadczenia nie przysługuje prawo do rekompensaty, o której mowa w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.
Trudno więc tutaj o argument, że przepis był zagmatwany i nie dało się go poprawnie zinterpretować.
Zobacz również: Czy na świadczeniu kompensacyjnym można pracować?
Pani Anna, nauczycielka z 30-letnim stażem, przeszła na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w sierpniu 2018 r., by uniknąć pracy w nowym roku szkolnym. Dopiero po kilku latach dowiedziała się, że decyzja ta pozbawiła ją prawa do emerytury z rekompensatą. Pani Anna twierdzi, że podczas wizyty w ZUS nie otrzymała informacji o takiej konsekwencji. Mimo próby wyjaśnienia sprawy, ZUS podtrzymał swoje stanowisko, wskazując na jednoznaczność przepisów.
Pan Jan, były nauczyciel, skorzystał ze świadczenia kompensacyjnego na początku 2017 r., planując po kilku miesiącach przejść na emeryturę z rekompensatą. Przed podjęciem decyzji konsultował się w ZUS, lecz nie został poinformowany, że świadczenie kompensacyjne uniemożliwi mu otrzymanie dodatku za pracę w szczególnych warunkach. Po zakończeniu świadczenia kompensacyjnego złożył wniosek o emeryturę z rekompensatą, który został odrzucony.
Pani Maria przez 29 lat pracowała jako nauczycielka, a przez kolejne lata prowadziła zajęcia terapeutyczne w szkole specjalnej. W 2019 r. zdecydowała się na świadczenie kompensacyjne, by spokojnie zakończyć karierę zawodową. Dopiero po kilku latach dowiedziała się, że jej decyzja wykluczyła możliwość uzyskania emerytury z rekompensatą. Pani Maria była przekonana, że jej dodatkowy staż pracy w trudnych warunkach zagwarantuje jej prawo do dodatku, jednak przepisy okazały się nieubłagane.
Skorzystanie przez nauczyciela z prawa do świadczenia kompensacyjnego wyklucza możliwość otrzymania emerytury z rekompensatą. Przepisy w tej kwestii są jednoznaczne i trudno w sądzie dowieść, że brak odpowiedniej informacji z ZUS mógł usprawiedliwić podjęcie błędnej decyzji. Dlatego przed wyborem świadczenia kompensacyjnego warto dokładnie zapoznać się z konsekwencjami prawnymi i finansowymi, aby uniknąć nieodwracalnych strat.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojego prawa do emerytury z rekompensatą lub innych świadczeń, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć skomplikowane przepisy, ocenią Twoją sytuację i wskażą najlepsze możliwe rozwiązania. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać rzetelną i profesjonalną pomoc bez wychodzenia z domu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika