Emerytura z Polski i na Islandii
Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Mieszkam na Islandii od 11 lat. Emeryturę polską pobieram już 13 lat. Od kilku miesięcy weszłam w wiek emerytalny na Islandii i niedługo przejdę tu na emeryturę. Czy muszę to zgłosić do ZUS-u w Polsce? Czy grożą mi jakieś konsekwencje? Nie chcę łączonej emerytury, ale nie wiem, co robić.
Osiągnięcie wieku emerytalnego przez Polaka w Islandii
Przepisy o koordynacji nie dotyczą tylko UE. Dotyczą także osób ubezpieczonych wyłącznie w Polsce, a mieszkających za granicą w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy), w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej (Islandia, Liechtenstein, Norwegia) lub w Szwajcarii.
„Rodzaje świadczeń emerytalno-rentowych warunki ich nabycia każde państwo określa samodzielnie (np. wiek uprawniający do emerytury lub renty, staż wymagany do nabycia prawa do emerytury lub renty). UE zachowała istnienie wewnętrznych systemów zabezpieczenia społecznego poszczególnych państw członkowskich, niektóre osoby podejmujące pracę w określonych państwach mogłyby - w przypadku braku wspólnotowych przepisów koordynujących różne krajowe systemy zabezpieczenia społecznego – nie uzyskać żadnych uprawnień do świadczeń ze względu na niespełnienie w żadnym z państw, w których wykonywały pracę, warunku posiadania stażu wymaganego do nabycia prawa do świadczeń” (www.zus.pl).
Zobacz również: Firma w Polsce praca w Szwecji
Dwa świadczenia emerytalne w dwóch różnych krajach
Nie chce Pani doliczać do Polskiej emerytury lat pracy na Islandii – i zapewne słusznie, bo świadczenie tam z pewnością będzie wyższe niż w Polsce łączone.
Systemy zabezpieczenia społecznego obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich UE oraz EOG podlegają koordynacji w celu wyeliminowania kolizji krajowych ustawodawstw, zarówno w sferze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, jak i w sferze opłacania składek na ubezpieczenia.
Nie ma przeszkód, aby pobierać dwa świadczenia za różne okresy ubezpieczenia w dwóch różnych krajach. Wspólnotowe przepisy prawne obowiązują na terytoriach państw członkowskich Unii Europejskiej (UE), państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), niebędących państwami członkowskimi Unii Europejskiej (na podstawie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym), Szwajcarii (na podstawie Umowy między Wspólnotą Europejską i Jej państwami członkowskimi z jednej Strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej
Czy jest obowiązek powiadamiania ZUS-u o otrzymaniu emerytury w Islandii?
Strony w sprawie swobodnego przepływu osób, która od 1.04.2006 r. ma zastosowanie w stosunku do Polski).
Jak Pani napisała – pobiera od 13 lat polską emeryturę. Jedyna konsekwencja, jaka może Panią spotkać, to byłby obowiązek zwrotu świadczenie emerytalnego w Polsce z powodu dochodów zagranicznych, ale z uwagi na osiągnięty wiek – limity dochodu Pani nie dotyczą.
Nie ma żadnych przeszkód, aby pobierać dwa świadczenia. Nie ma potrzeby powiadamiania ZUS-u o otrzymaniu zagranicznego świadczenia, choć nie ma przeszkód, aby to zrobić. Najważniejsze to nie łączyć okresów ubezpieczenia, czyli nie próbować doliczyć lat pracy w obu państwach. Po otrzymaniu świadczenia na Islandii zapewne zostanie przesłane zawiadomienie do ZUS-u w Polsce o świadczeniu, aby nie zostały zdublowane lata ubezpieczenia.
Przykłady
Pani Anna, emerytka z Polski, mieszkająca na Islandii
Pani Anna od 15 lat mieszka na Islandii, gdzie pracowała przez ostatnie 10 lat. Od 5 lat pobiera emeryturę z ZUS w Polsce. Niedawno osiągnęła wiek emerytalny również na Islandii. Zastanawia się, czy powinna zgłosić ten fakt do ZUS-u i czy może pobierać dwa świadczenia jednocześnie. Po konsultacji z ekspertem ds. ubezpieczeń społecznych dowiedziała się, że nie ma takiego obowiązku, a pobieranie dwóch emerytur (za różne okresy ubezpieczenia) jest zgodne z prawem. Pani Anna zdecydowała się więc na pobieranie emerytury zarówno z Polski, jak i z Islandii, co znacząco poprawiło jej sytuację finansową.
Pan Jan, pracownik sezonowy
Pan Jan przez wiele lat pracował sezonowo na Islandii, głównie w rybołówstwie. W Polsce przepracował znacznie krócej. Obawiał się, że z powodu krótszego stażu pracy w Polsce nie będzie miał prawa do emerytury. Okazało się jednak, że dzięki przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, okresy pracy w obu krajach są brane pod uwagę. Pan Jan, po osiągnięciu wieku emerytalnego, złożył wniosek o emeryturę w Polsce, a następnie, po spełnieniu warunków, również na Islandii. Dzięki temu otrzymuje dwa niezależne świadczenia.
Pani Maria, powrót do Polski
Pani Maria przez 20 lat mieszkała i pracowała na Islandii. Po przejściu na emeryturę islandzką, zdecydowała się wrócić do Polski. Zastanawiała się, czy będzie mogła nadal pobierać islandzkie świadczenie, mieszkając w Polsce. Okazało się, że przepisy o koordynacji gwarantują jej prawo do emerytury islandzkiej, niezależnie od miejsca zamieszkania. Pani Maria regularnie otrzymuje przelewy z Islandii na swoje polskie konto bankowe.
Podsumowanie
Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej oraz Europejskim Obszarze Gospodarczym, obejmujące również Islandię, pozwalają na pobieranie emerytur z różnych krajów za odrębne okresy ubezpieczenia. Oznacza to, że osoba pracująca zarówno w Polsce, jak i na Islandii, może po osiągnięciu wieku emerytalnego otrzymywać świadczenia z obu tych państw. Nie ma obowiązku informowania ZUS-u o pobieraniu emerytury z Islandii, choć jest to możliwe. Kluczowe jest, aby nie łączyć okresów ubezpieczenia w obu krajach. Dzięki temu mechanizmowi, osoby pracujące za granicą nie tracą praw nabytych w różnych systemach emerytalnych, co zapewnia im większe bezpieczeństwo finansowe na starość.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz porady prawnej w zakresie emerytur z Polski i Islandii? Oferujemy konsultacje online z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w prawie ubezpieczeń społecznych i koordynacji systemów emerytalnych. Uzyskaj profesjonalną pomoc w zrozumieniu swoich praw, rozwianiu wątpliwości dotyczących pobierania emerytur z obu krajów oraz w kwestiach formalnych związanych z ZUS.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Przejście z renty na emeryturę, zasady i możliwości przeliczenia świadczenia
» Rozliczenie składek ZUS przy współpracy z firmą zagraniczną
» Świadczenie pielęgnacyjne a składki emerytalno-rentowe
» Zasady wyliczania zasiłku chorobowego z uwzględnieniem przerw w zatrudnieniu
» Problemy emerytalne po latach pracy w gospodarstwie rolnym
POLECAMY
Szukamy prawnika »
- Osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności a zasiłek pielęgnacyjny i prawo do renty socjalnej
- Prośba o wydanie druku Rp-7
- Stopień niepełnosprawności a prawo do renty socjalnej
- Ponowne zwolnienie lekarskie po 182 dniach choroby przy umowie-zlecenie a zasiłek chorobowy
- Czy jako wspólnik spółki z o.o. muszę opłacać składki ZUS?
- Kto składa wniosek o przedłużenie zasiłku rehabilitacyjnego - pracownik czy pracodawca?
