Praca w Polsce dla szwedzkiego pracodawcy – podatek, składki ZUS

Zatrudnienie przez pracodawcę ze Szwecji

W zakresie przez Pana poruszonym znaczenie mają przepisy unijne oraz umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jednym z celów wspólnego rynku Unii Europejskiej jest stworzenie możliwości swobodnego przepływu osób, w tym również pracowników. Traktat ustanawiający wspólnotę europejską w artykule 39 zapewnia swobodę przepływu pracowników wewnątrz wspólnoty.

Jeżeli zatem jest Pan zatrudniony przez pracodawcę ze Szwecji, to do Pana wynagrodzenia w zakresie podatku PIT stosuje się tzw. zasadę zwolnienia z progresją. Oznacza to procedurę rozliczenia zarobków w Polsce. Należy jednak ustalić, jakiego rodzaju przychody się uzyskuje, czy zarobki otrzymuje się od polskiego, czy szwedzkiego pracodawcy, czy nie dochodzi do szczególnych zasad rozliczeń oraz czy pracownikiem jest polski rezydent podatkowy. Z podanych informacji (praca zdalna w Polsce) wynikałoby, iż należy przyjąć, że jest Pan polskim rezydentem, zatem zarobki należy rozliczyć w Polsce, zgodnie z polskimi zasadami prawa. Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego polski rezydent podatkowy podlega opodatkowaniu w kraju swojej rezydencji (w Polsce) niezależnie od tego, czy zarobki uzyskuje w Polsce, czy też za granicą.

Zobacz również: Jednoosobowa działalność gospodarcza w Polsce a praca za granicą

Polska rezydencja podatkowa

Polskim rezydentem podatkowym jest osoba posiadająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski, co oznacza osobę, która:

• posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zgodnie natomiast z generalną zasadą, zawartą w dwustronnych umowach w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, osoba otrzymująca wynagrodzenie z tytułu pracy najemnej wykonywanej w miejscu zamieszkania w jednym z umawiających się państw podlega opodatkowaniu uzyskanych przychodów wyłącznie w tym państwie, z zastrzeżeniem że praca wykonywana jest zarówno w drugim państwie. W takiej sytuacji dochód może być opodatkowany w państwie, w którym wykonywano pracę oraz w państwie miejsca zamieszkania. Od powyższej zasady ustawodawca przewidział jednak wyjątek. Osoba otrzymująca wynagrodzenie za pracę najemną w drugim państwie rozlicza swój podatek od przychodu jedynie w państwie zamieszkania pod warunkiem równoczesnego spełnienia trzech następujących przesłanek:

a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym i

b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, oraz

c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.

A zatem Pana miejsce zamieszkania i miejsce świadczenia pracy (w tym przypadku przeważająco Polska), decyduje o tym, że wynagrodzenie z tytułu tej pracy podlega opodatkowaniu w Polsce. I wynika to z brzmienia art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj.:

„Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy)”.

Podobne stanowisko zawiera w tej mierze orzecznictwo np. wyrok WSA w Warszawie z 6.6.2014 r., III SA/Wa 2970/13, w którym sąd stwierdził, iż: „ustawodawca w sposób specyficzny uregulował sposób obliczania i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od dochodów ze stosunku pracy z zagranicy, nakładając obowiązki w tym zakresie na pracowników. Zgodnie bowiem z art. 44 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody bez pośrednictwa płatników ze stosunku pracy z zagranicy są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, według zasad określonych w art. 3a.”

Zobacz również: Emerytura po mężu w UK

Odpowiedzialność za prawidłowe naliczenie i przekazanie odpowiedniej kwoty podatku do urzędu

Oznacza to, że jest Pan sam odpowiedzialny za prawidłowe naliczenie i odprowadzenie do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (art. 44 ust. 3a ustawy o PIT). Może oczywiście zdarzyć się, że tak Pan umówi się z pracodawcą, że to on będzie odprowadzał za Pana podatki, co niestety nie zwalnia Pana z odpowiedzialności za prawidłowe naliczenie i przekazanie odpowiedniej kwoty podatku do urzędu. Nie otrzyma Pan w takim przypadku PIT-11, sam natomiast musi wykazać otrzymane wynagrodzenie w rocznej deklaracji podatkowej w Polsce, czyli PIT-36.

Wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego a składki ZUS

Co do składek na ZUS. Pozostając przy tym, iż jest Pan rezydentem podatkowym w Polsce i wykonuje Pan pracę na rzecz pracodawcy zagranicznego, to obowiązkiem Pana pracodawcy jako płatnika jest zgłoszenie Pana do ubezpieczeń społecznych oraz obliczenie i przekazanie do ZUS należnych składek. Obowiązek ten wynika z powszechnie obowiązujących przepisów krajowych i unijnych, tj.:

• art. 36 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: „Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych w art. 6 ust. 1 pkt. 4, wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia, zwanych dalej zleceniobiorcami, należy do płatnika składek”,
• art. 21 ust. 2 rozporządzenia WE nr 987/2009:
  „1. Pracodawca, którego siedziba lub miejsce prowadzenia działalności znajdują się poza terytorium właściwego państwa członkowskiego, zobowiązany jest do wypełniania wszystkich obowiązków wynikających z ustawodawstwa mającego zastosowanie do jego pracowników, w szczególności obowiązku zapłacenia składek przewidzianych w tym ustawodawstwie, tak jakby jego siedziba lub miejsce prowadzenia działalności znajdowały się we właściwym państwie członkowskim.
  2. Pracodawca niemający miejsca prowadzenia działalności w państwie członkowskim, którego ustawodawstwo ma zastosowanie, może uzgodnić z pracownikiem, że spoczywający na pracodawcy obowiązek zapłacenia składek może być wypełniany w jego imieniu przez pracownika, bez uszczerbku dla podstawowych obowiązków pracodawcy. Pracodawca powiadamia instytucję właściwą tego państwa członkowskiego o dokonanych uzgodnieniach.”

Obowiązi pracodawcy z UE

Zatem Pana pracodawca, będąc płatnikiem składek z tytułu Pana zatrudnienia w Polsce, musi przede wszystkim uzyskać identyfikator NIP. W tym celu powinien się zwrócić z wnioskiem o jego nadanie do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Warszawie. Kopię decyzji o nadaniu NIP oraz wypełniony formularz zgłoszenia płatnika składek ZUS ZPA (dla osób prawnych; gdy pracodawca zagraniczny jest osobą fizyczną, zgłasza się na ZUS ZFA) składa w I Oddziale ZUS w Warszawie. Zgłoszenie płatnika składek należy przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od daty zatrudnienia.

Ponieważ wyżej wymienione obowiązki generalnie zniechęcają pracodawcę z UE, istnieje możliwość przerzucenia ich na Pana jako pracownika zatrudnionego przez przedsiębiorcę zagranicznego. Pracodawca może zatem zawrzeć z Panem umowę, na podstawie której obowiązki płatnika zostaną przerzucone na Pana osobę. Umowa może przewidywać dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wykonywania wymienionych obowiązków. Umowa taka powinna również zawierać postanowienia dotyczące zasad jej wypowiadania i rozwiązywania. W razie rozwiązania takiej umowy musi Pan poinformować o tym ZUS. Brak jest przeciwwskazań, aby postanowienia obejmujące wykonywanie przez Pana obowiązków płatnika znalazły się w samej umowie o pracę. W razie zawarcia takiej umowy zgłoszenia płatnika dokonuje Pan w oddziale lub inspektoracie ZUS, właściwym ze względu na swoje miejsce zamieszkania (a nie w I Oddziale ZUS w Warszawie). Na pracowniku ciążą wówczas również obowiązki składania deklaracji miesięcznych oraz comiesięcznej zapłaty składek na ubezpieczenie.

Obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osiągniętych za granicą

Reasumując: w odniesieniu do obywateli polskich obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osiągniętych za granicą ciąży wyłącznie na osobach, które zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa) oraz polsko-szwedzką umową o unikaniu podwójnego opodatkowania (konwencja), mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W przypadku, kiedy dana osoba zostanie uznana za osobę mającą miejsce zamieszkania zarówno na terytorium Polski, jak i na terytorium Szwecji, o jej miejscu zamieszkania dla celów podatkowych rozstrzyga się zgodnie z art. 4 wspomnianej umowy, w pierwszej kolejności ustalając, w którym z państw ma ona stałe miejsce zamieszkania.

Artykuł 22 umowy polsko-szwedzkiej w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu tych samych dochodów określono metodę unikania podwójnego opodatkowania. W przypadku Polski podstawową metodą jest wyłączenie z progresją, które ma zastosowanie w sytuacji, kiedy osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który stosownie do postanowień konwencji podlega opodatkowaniu w Szwecji. Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochody osiągnięte na terytorium Szwecji bierze się wyłącznie do obliczenia stawki podatku od dochodów opodatkowanych w Polsce na zasadach ogólnych.

Jak widać, możliwe jest osiąganie dochodów równocześnie i w Szwecji, i w Polsce.

Zobacz również: Dziedziczenie emerytury w Anglii

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.