Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Urodziłam się 12.07.1957 r. W październiku 2012 r. przeszłam na wcześniejszą emeryturę z powodu pracy w szczególnych warunkach. Aby otrzymać emeryturę, musiałam środki z OFE przelać do ZUS-u. Po skończeniu 60 lat miałam przeliczoną emeryturę. Czy w przypadku mojej śmierci pieniądze z OFE, które przejął ZUS, podlegają dziedziczeniu? Czy, jeśli skończyłam 65 lat, mogę złożyć wniosek do ZUS-u o przeliczenie składek z OFE?
Środki z OFE przejęte przez ZUS podlegają dziedziczeniu. Reguluje to ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Jeśli chodzi o drugie pytanie, to kobiety urodzone pomiędzy 1 kwietnia 1957 r. a 30 września 1957 r. wnioskują same o ponowne przeliczenie składek z OFE w momencie osiągnięcia 65 lat. W przypadku gdy kobiety nabyły uprawnienia emerytalne przed 1 października 2017 r., gdy obowiązywał jeszcze podwyższony wiek emerytalny dla mężczyzn, mogą same wnioskować o ponowne obliczenie swojej emerytury.
Zgodnie z art. 26c ustawy o emeryturach i rentach z FUS „po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat przez osobę, która pobierała okresową emeryturę kapitałową do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku, emeryturę z Funduszu oblicza się ponownie z urzędu na zasadach określonych w art. 26, z tym że do obliczenia emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku 65 lat, obowiązujące w dacie osiągnięcia tego wieku”.
Regulacja art. 26c dotyczy sytuacji wygaśnięcia okresowej emerytury kapitałowej z dniem poprzedzającym dzień osiągnięcia 65 lat (zob. art. 9 pkt 2 ustawy o emeryturach kapitałowych). W razie osiągnięcia wskazanej powyżej granicy powszechnego wieku emerytalnego emeryturę (wyłącznie z FUS) oblicza się ponownie z urzędu na zasadach określonych w art. 26, ale do jej obliczenia przyjmuje się korzystniejsze (tj. niższe od poprzedniego) – gdyż ustalone dla 65 roku życia – średnie dalsze trwanie życia obowiązujące w dacie osiągnięcia tego wieku. Podstawę obliczenia takiej emerytury stanowi kwota:
1) zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie w ZUS,
2) zwaloryzowanego kapitału początkowego,
3) środków zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS, z wyłączeniem określonym w art. 26c ust. 2 ww. ustawy.
W odniesieniu do środków zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS-ie należy jednak pamiętać, że stan subkonta pomniejsza się o kwoty wypłaconych okresowych emerytur kapitałowych (art. 40a ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), co oznacza, że przy ustalaniu wysokości emerytury z FUS po osiągnięciu 65 lat przez osobę, która pobierała okresową emeryturę kapitałową w podstawie obliczenia emerytury z FUS, uwzględnione zostaną wyłącznie te środki zewidencjonowane na subkoncie, które:
1) pozostały po zakończeniu pobierania okresowej emerytury kapitałowej na skutek wygaśnięcia prawa do tego świadczenia,
2) nie zostały wykorzystane z uwagi na niepobieranie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i okresowych emerytur kapitałowych w związku z zawieszeniem, do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia 65. roku życia, prawa do tych świadczeń zgodnie z art. 103a (art. 26c ust. 4),
3) wpłynęły na subkonto w trakcie pobierania okresowych emerytur kapitałowych (art. 22 ust. 3h ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
W art. 26c ust. 3 ww. ustawy ustanowiono gwarancję minimalnej wysokości emerytury z FUS nabywanej ex officio po emeryturze z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i okresowych emerytur kapitałowych, tzn. nie może być ona niższa od kwoty odpowiadającej wysokości emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i okresowych emerytur kapitałowych przysługującej w dniu poprzedzającym dzień osiągnięcia 65 lat. Zatem co do zasady można spróbować wnieść o ponowne przeliczenie emerytury z uwzględnieniem środków z OFE – musi Pani w tym zakresie złożyć stosowny wniosek. Jeśli ZUS odmówi, to wskaże uzasadnienie, a to pozwoli zweryfikować powód.
Przeliczenie emerytury po 65. roku życia
Pani Anna przeszła na wcześniejszą emeryturę w wieku 60 lat, po czym zaczęła pobierać okresową emeryturę kapitałową. Gdy ukończyła 65 lat, ZUS z urzędu przeliczył jej emeryturę, uwzględniając środki z OFE zgromadzone na subkoncie. Po ponownym obliczeniu emerytura wzrosła o 250 zł miesięcznie dzięki korzystniejszemu wskaźnikowi średniego dalszego trwania życia dla 65-latków.
Wniosek o przeliczenie składek po śmierci współmałżonka
Pan Marek, który pobierał emeryturę opartą na środkach z OFE przelanych do ZUS, zmarł w wieku 67 lat. Jego żona, pani Ewa, dowiedziała się, że zgodnie z przepisami może dziedziczyć środki zgromadzone na subkoncie męża. Po złożeniu wniosku do ZUS otrzymała jednorazową wypłatę pozostałych środków, co pozwoliło jej uregulować zobowiązania finansowe.
Zmniejszenie emerytury z powodu wcześniejszego wykorzystania środków OFE
Pan Jan w wieku 62 lat zaczął pobierać okresową emeryturę kapitałową, a w wieku 65 lat ZUS przeliczył jego świadczenie. Okazało się jednak, że środki z OFE zgromadzone na subkoncie zostały niemal całkowicie wykorzystane w okresie wcześniejszej wypłaty. W wyniku tego jego emerytura wzrosła tylko symbolicznie, o 20 zł miesięcznie, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego.
Ponowne przeliczenie emerytury z uwzględnieniem środków z OFE może wpłynąć na wysokość świadczenia, szczególnie po osiągnięciu 65. roku życia. Warto złożyć wniosek do ZUS, by upewnić się, że wszystkie składki i środki zgromadzone na subkoncie zostały właściwie uwzględnione. Dziedziczenie środków z OFE jest możliwe, jednak wymaga odpowiedniego postępowania w ZUS.
Potrzebujesz pomocy w przeliczeniu emerytury lub wyjaśnienia kwestii dziedziczenia środków z OFE? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi prawnicy udzielą Ci profesjonalnej porady!
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
