Pracodawca nie wypłacił wynagrodzeń, czy z tego powodu ZUS wypłaci niższy zasiłek chorobowy?

Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska

Oczekuję na wypłatę zasiłku chorobowego z ZUS. Dotyczy okresu od stycznia do połowy kwietnia 2022 r. Pani w ZUS, prowadząca sprawę, poinformowała mnie, że wysokość świadczenia będzie proporcjonalnie pomniejszona o niewypłacone przez pracodawcę wynagrodzenia za okres wrzesień – grudzień 2021. Bowiem w październiku pracodawca złożył wniosek o upadłość, którego sąd nie przyjął, a nam nie wypłacił wynagrodzeń za wymieniony okres. Do tej pory nie mamy z nim kontaktu. Czy ZUS faktycznie ma prawo zmniejszyć wysokość zasiłku chorobowego, pomniejszając go o niewypłacone wynagrodzenia za okresu wrzesień – grudzień 2021? Decyzji jeszcze nie dostałam, takie informacje mam od pracownika ZUS.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Pracodawca nie wypłacił wynagrodzeń, czy z tego powodu ZUS wypłaci niższy zasiłek chorobowy?

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego pracownika

Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone:

  1. za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolności do pracy albo
  2. za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia.

Kwestia, gdy wynagrodzenie za dany okres nie zostało wypłacone, wygląda następująco. Otóż prawo do zasiłków określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ustalają, a następnie owe zasiłki wypłacają:

  • płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, z zastrzeżeniem że nie dotyczy to sytuacji, gdy zasiłek miałby być wypłacany osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,
  • Zakład Ubezpieczeń Społecznych (wówczas pracodawca na druku ZUS Z-3 przekazuje dane niezbędne do ustalenia podstawy wymiaru składek).
    Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Płatnik składek zobowiązany do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego

Zawsze jednak, bez względu na to, na którym z tych podmiotów spoczywają wymieniony obowiązki, za prawidłowe wykazanie danych niezbędnych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego odpowiada płatnik składek, czyli pracodawca. To oznacza, że tylko i wyłącznie gdy pracownik zachorował przed upływem pełnego kalendarzowego miesiąca zatrudnienia, nie ma znaczenia okoliczność, że wynagrodzenie za pracę nie zostało wypłacone i nabędzie on prawo do zasiłku chorobowego. Natomiast w sytuacji, gdy pracownik stał się niezdolny do pracy po upływie pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku należy brać pod uwagę wyłącznie wynagrodzenie wypłacone. Podkreślam, że mowa o wynagrodzenie wypłaconym „za okres”, który należy uwzględnić przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku, nie zaś „w tym okresie”. Ustawa wyraźnie wskazuje na „wynagrodzenie wypłacone za okres”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Czy niewypłacone wynagrodzenie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego?

A zatem ZUS może mieć rację, bowiem wynagrodzenia niewypłaconego przez pracodawcę nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Tylko gdyby z uwagi na nieuwzględnienie w tejże podstawie wynagrodzenia za jeden lub więcej miesięcy podstawa ta okazałaby się niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (w przypadku pracy na cały etat), po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia, podstawę tę należy odpowiednio podwyższyć do owej kwoty minimalnego wynagrodzenia.

To stanowisko jest zgodne z wyrokiem Sądu Najwyższego z 7 września 2005 r., sygn. akt II UK 20/05, gdzie sąd wskazał, że: „Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest wynagrodzenie faktycznie wypłacone przez pracodawcę, a w przypadku gdy pracodawca nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia, podstawą tą jest minimalne wynagrodzenie za pracę”.

Dodam, że wynagrodzenia niewypłaconego w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się także w sytuacji, gdy owo wynagrodzenie jest zasądzone np. prawomocnym wyrokiem, ale pracodawca i tak go nie wypłacił. Tak wynika z uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., sygn. akt I UZP 5/09.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Zasiłek chorobowy naliczany z minimalnego wynagrodzenia

Czyli za okres, za który pracodawca nie wypłacił wynagrodzenia, zasiłek chorobowy powinien być naliczany z minimalnego wynagrodzenia. A precyzyjniej – maksymalnie do jego wysokości, gdy brakuje do podstawy chociaż minimalnego. Chodzi o to, że gdy suma miesięcy branych pod uwagę do podstawy nie daje minimalnego wynagrodzenia, to trzeba podwyższyć do tego minimalnego. Nie zaś, że zawsze za niewypłacone wynagrodzenie trzeba dodać minimalne.

Przykłady

Pani Anna pracowała w firmie handlowej przez dwa lata. We wrześniu 2021 firma przestała wypłacać wynagrodzenia, a w październiku złożyła wniosek o upadłość. Pani Anna w styczniu 2022 trafiła na zwolnienie lekarskie. Gdy wystąpiła do ZUS o zasiłek chorobowy, dowiedziała się, że zostanie on obliczony na podstawie wynagrodzeń wypłaconych w ciągu 12 miesięcy przed chorobą. Ponieważ za cztery miesiące (wrzesień – grudzień 2021) nie otrzymała pensji, jej zasiłek był znacznie niższy.


Pan Marek był zatrudniony w firmie budowlanej, która popadła w problemy finansowe i nie wypłaciła pracownikom pensji za listopad i grudzień 2021. W marcu 2022 pan Marek zachorował i trafił do szpitala. ZUS, ustalając wysokość jego zasiłku chorobowego, uwzględnił jedynie wynagrodzenia faktycznie wypłacone. Z powodu brakujących dwóch miesięcy pensji, zasiłek został obliczony z niższej podstawy.


Pani Katarzyna pracowała na pełen etat w firmie gastronomicznej. Firma przez kilka miesięcy zalegała z pensjami, a w grudniu 2021 ogłosiła likwidację. Pani Katarzyna w lutym 2022 złamała nogę i trafiła na dłuższe zwolnienie lekarskie. ZUS poinformował ją, że jej zasiłek zostanie obliczony na podstawie minimalnego wynagrodzenia, ponieważ firma nie wypłaciła jej pensji za trzy miesiące, co obniżyło podstawę wymiaru zasiłku.

Podsumowanie

ZUS ma prawo obliczyć zasiłek chorobowy na podstawie faktycznie wypłaconych wynagrodzeń. Jeśli pracodawca nie uregulował pensji za pewien okres, nie jest to brane pod uwagę przy ustalaniu podstawy zasiłku. W takiej sytuacji, gdy brakujące wynagrodzenie obniżyłoby podstawę poniżej minimalnego wynagrodzenia, ZUS ma obowiązek podwyższyć ją do tej kwoty. Dlatego osoby, które nie otrzymały pensji, muszą liczyć się z niższym świadczeniem, choć nie niższym niż minimalne wynagrodzenie po odjęciu składek.

Oferta porad prawnych

Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich praw w sytuacji niewypłaconego wynagrodzenia lub problemów z zasiłkiem chorobowym, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Doświadczeni prawnicy udzielą Ci wsparcia bez wychodzenia z domu, analizując Twoją sytuację i wskazując najlepsze rozwiązania. Konsultacje online to szybki i wygodny sposób na uzyskanie rzetelnych informacji i skuteczną pomoc w dochodzeniu swoich praw.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z 7 września 2005 r., sygn. akt II UK 20/05
3. Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., sygn. akt I UZP 5/09

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny