Uprawnienia do wcześniejszej emerytury kolejarza

Autor: Izabela Nowacka-Marzeion

Mój mąż urodził się w 1955 r. Do 1998 r. miał ponad 23 lata zatrudnienia, w tym 20 lat na kolei. Przebywał też kilka lat na rencie, później pracował w innym zakładzie. Czy obecnie może liczyć na jakieś świadczenie, np. wcześniejszą emeryturę?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Uprawnienia do wcześniejszej emerytury kolejarza

Kiedy przysługuje wcześniejsza emerytura kolejowa?

Wcześniejsza emerytura kolejowa przysługuje pracownikom kolejowym pod warunkiem:

  • osiągnięcia wieku emerytalnego: 55 lat – dla kobiety, 60 lat – dla mężczyzny, 
  • udowodnienia okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia na kolei.

Uprawnienia do wcześniejszej emerytury mogą uzyskać kolejarze urodzeni w latach 1949–1968, jeśli wszystkie warunki do emerytury kolejowej wymagane do jej przyznania spełnią do końca 2007 roku oraz jeśli nie przystąpili do OFE.

Kolejarz może również skorzystać z rozwiązań art. 184 ustawy emerytalnej, czyli przejść na wcześniejszą emeryturę osobom, które do końca 2007 roku nie zdołały ukończyć wymaganego w przepisach wieku, ale w dniu 1 stycznia 1999 r. miały przynajmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych (w przypadku kobiet) lub 25 lat tych okresów (w przypadku mężczyzn), w tym 15-letni okres zatrudnienia na kolei. Emerytura ta przysługuje pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy i nieprzystąpienia do OFE.

Do końca 2007 roku Pani mąż nie miał ani wieku, ani okresów składkowych.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Okresy zatrudnienia na kolei a wcześniejsza emerytura

Pani mąż skończył 60 lat. Mógłby przejść na wcześniej emeryturę przewidzianą w art. 32 ustawy emerytalnej. Niektóre prace na kolei zostały wymienione w wykazie A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego. Ponadto, zgodnie z § 4 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia, do 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach uprawniającego do przejścia na emeryturę z wykazu A zalicza się też m.in. okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin. Przypomnijmy, że wszyscy pracownicy przechodzący na emeryturę na podstawie wykazu A (a więc również kolejarze) muszą spełnić dwa podstawowe warunki: osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet lub 60 lat dla mężczyzn oraz udowodnić wymagany okres składkowy i nieskładkowy (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ale na 1998 rok mąż nie ma 25 lat zatrudnienia, chyba że może doliczyć okres pracy w gospodarstwie czy okres pobierania renty (ale tylko w 1/3 ilości okresów składkowych – jeśli ma 23 lata zatrudnienia, to mógłby doliczyć ok. 7 lat renty chorobowej po ustaniu zatrudnienia).

Zobacz również: Art. 12 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Pan Jan, urodzony w 1952 roku.

Pan Jan pracował na kolei od 1972 do 2007 roku, czyli łącznie 35 lat. W tym okresie przepracował nieprzerwanie 25 lat na stanowisku maszynisty, co kwalifikuje się jako praca w szczególnych warunkach. W 2012 roku, mając 60 lat, pan Jan postanowił przejść na wcześniejszą emeryturę. Spełnił wszystkie warunki: osiągnął wiek emerytalny, posiadał wymagany staż pracy ogólny (ponad 25 lat) i staż pracy w szczególnych warunkach (25 lat na stanowisku maszynisty). Dzięki temu mógł skorzystać z uprawnień emerytalnych przewidzianych dla kolejarzy pracujących w szczególnych warunkach, bez względu na zmiany w przepisach po 2007 roku, ponieważ wszystkie warunki spełnił przed tą datą.

 

Pani Maria, urodzona w 1960 roku.

Pani Maria rozpoczęła pracę na kolei w 1980 roku jako kasjerka biletowa. Pracowała nieprzerwanie do 2000 roku, czyli łącznie 20 lat. Następnie, z przyczyn osobistych, zmieniła pracę. W 2020 roku, mając 60 lat, Pani Maria zastanawiała się nad możliwością wcześniejszej emerytury. Niestety, mimo przepracowania 20 lat na kolei, w tym 15 lat w okresie przed 1999 rokiem, nie spełniła warunku posiadania 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych do 1 stycznia 1999 roku. Tym samym, nie mogła skorzystać z art. 184 ustawy emerytalnej. Ponadto, praca kasjerki, generalnie, nie jest uznawana za pracę w szczególnych warunkach, więc nie mogła skorzystać z emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

 

Pan Piotr, urodzony w 1965 roku.

Pan Piotr pracował na kolei od 1985 do 2005 roku, czyli łącznie 20 lat. Przez 16 lat pracował jako ustawiacz wagonów, co jest pracą w szczególnych warunkach. Po 2005 roku podjął inną pracę. W 2025 roku, mając 60 lat, pan Piotr rozważa możliwość wcześniejszej emerytury. Ponieważ do 2007 roku nie spełnił wszystkich warunków (brakowało mu stażu pracy ogólnego), nie może skorzystać z pierwotnych uprawnień dla kolejarzy. Jednakże, ponieważ przepracował co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (jako ustawiacz wagonów), po osiągnięciu wieku 60 lat i udowodnieniu wymaganego stażu ogólnego (25 lat okresów składkowych i nieskładkowych), będzie mógł ubiegać się o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach, zgodnie z art. 32 ustawy emerytalnej i wykazem A.

Podsumowanie

Uprawnienia do wcześniejszej emerytury kolejowej są złożone i zależą od wielu czynników, takich jak data urodzenia, staż pracy (ogólny i na kolei, w tym w warunkach szczególnych), moment spełnienia warunków w odniesieniu do dat granicznych (1999 i 2007 rok) oraz przystąpienie do OFE. Osoby urodzone przed 1969 rokiem, które przed 2008 rokiem spełniły określone warunki stażowe i wiekowe, mogły skorzystać z wcześniejszych uprawnień. Obecnie, możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę dla kolejarzy jest związana głównie z pracą w warunkach szczególnych, zgodnie z ogólnymi przepisami emerytalnymi, po spełnieniu odpowiednich kryteriów stażowych i wiekowych. Kluczowe jest dokładne przeanalizowanie indywidualnej sytuacji w kontekście obowiązujących przepisów.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w zrozumieniu zawiłych przepisów dotyczących emerytur kolejowych? Zastanawiasz się, czy spełniasz warunki do wcześniejszego przejścia na emeryturę? Oferujemy profesjonalne porady prawne online, dostosowane do Twojej indywidualnej sytuacji. Nasi doświadczeni prawnicy specjalizujący się w prawie emerytalnym pomogą Ci przeanalizować Twój staż pracy, uwzględniając pracę w szczególnych warunkach, okresy składkowe i nieskładkowe oraz zmiany w przepisach.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 111

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
..
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcejOK, rozumiem – nie pokazuj więcej tego okna