Autor: Wioletta Dyl
Kobieta, nauczyciel akademicki po habilitacji na stanowisku profesora uczelni. Urodzona w lutym 1962 roku. Kiedy musi odejść na emeryturę?
Nie musi Pani odchodzić na emeryturę. Obecnie, jeżeli pracownica naukowa jest zatrudniona na umowę o pracę, obowiązują ją przepisy powszechne. Jej wiek emerytalny wynosi więc 60 lat. Z projektu ustawy zwanej 2.0 zniknął bowiem dotychczasowy art. 146 ust. 1 zrównujący wiek emerytalny nauczycieli akademickich.
Obecnie jednak żaden przepis nie nakazuje pracownikowi odejścia na emeryturę po osiągnięciu określonego wieku. Decyzja co do dalszej pracy zawodowej, należy do pracownika. Pracownik po nabyciu praw może zdecydować się na kontynuację pracy zarobkowej. W takiej sytuacji nic się dla niego nie zmienia. Nadal będzie otrzymywał wynagrodzenie. Zawieszenie prawa do emerytury w przypadku kontynuowania zatrudnienia jest automatyczne i będzie trwało do momentu rozwiązania stosunku pracy i złożenia w ZUS-ie świadectwa pracy (art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
Zobacz również: Zawieszenie emerytury z powodu kontynuowania zatrudnienia
Zwolnienie pracownika w wieku emerytalnym jest możliwe, ale sam powód, że został osiągnięty wiek emerytalny, nie jest wystarczający do tego, by pracodawca mógł wypowiedzieć umowę. Osiągnięcie wieku emerytalnego jako przyczyna wypowiedzenia może zostać zakwestionowane przez Sąd Pracy. Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2009 r. (sygn. akt II PZP 13/08). Jednocześnie pracownik, który osiągnął wiek emerytalny, nie podlega już ochronie, zatem pracodawca może go zwolnić, jeśli ma ku temu adekwatny, inny powód (np. utrata zaufania, reorganizacja).
Przy umowie na czas określony dopuszcza się zwolnienie bez podawania powodu. Wypowiedzenie umowy o pracę osobie w wieku emerytalnym jest zatem możliwe, ale nie następuje w sposób automatyczny.
Zobacz również: Ponowne przeliczenie emerytury ZUS
Nie ma przeszkód, aby po otrzymaniu emerytury ponownie podjąć pracę zarobkową z tym samym czy innym pracodawcą. Nie spowoduje to bowiem zawieszenia czy zmniejszenia świadczenia.
Jeśli pracownik pobiera emeryturę i został ponownie zatrudniony, to również nie obowiązuje go okres ochronny, bo uzyskał już wiek emerytalny i prawo do świadczeń. Zwolnienie emeryta z pracy wygląda zatem tak samo, jak każdego innego pracownika. Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony wymaga podania przyczyny.
Bez lex specialis pracowników naukowych obowiązują zatem ogólne przepisy, a więc wiek emerytalny 65 lat dla mężczyzn i 60 dla kobiet.
Kontynuacja pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego
Profesor Anna Kowalska, urodzona w lutym 1962 roku, osiągnęła wiek emerytalny w 2022 roku. Pomimo możliwości przejścia na emeryturę, zdecydowała się kontynuować pracę na swoim uniwersytecie. Ceniła sobie kontakt z młodymi ludźmi i możliwość prowadzenia badań. Dzięki zmianom w prawie, mogła bez problemu pozostać na stanowisku, otrzymując pełne wynagrodzenie, a jej prawo do emerytury zostało zawieszone do czasu, gdy zdecyduje się je aktywować.
Ponowne zatrudnienie po przejściu na emeryturę
Po kilku latach na emeryturze, profesor Marek Nowak postanowił wrócić do pracy na uczelni. Otrzymał propozycję prowadzenia wykładów z zakresu swojej specjalności. Zatrudnienie na uczelni nie wpłynęło na wysokość jego emerytury, gdyż prawo pozwala na takie ponowne zatrudnienie bez konsekwencji dla świadczenia emerytalnego. Profesor Nowak cieszył się, że mógł ponownie dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodszymi pokoleniami.
Zwolnienie z pracy w wieku emerytalnym
Profesor Barbara Jankowska, pracująca na uczelni do ukończenia 60. roku życia, została poinformowana o reorganizacji na swoim wydziale, która wymagała redukcji etatów. Chociaż osiągnęła wiek emerytalny, fakt ten nie był bezpośrednim powodem jej zwolnienia. Uczelnia musiała udowodnić, że decyzja o zwolnieniu była spowodowana innymi przyczynami niż osiągnięcie przez nią wieku emerytalnego, co jest zgodne z ochroną prawną pracowników w wieku emerytalnym. Profesor Jankowska zdecydowała się na aktywację swojej emerytury, jednocześnie rozważając możliwość podjęcia nowej działalności naukowej lub doradczej.
Artykuł wyjaśnia zasady dotyczące emerytury dla profesora uczelni, podkreślając, że decyzja o przejściu na emeryturę należy do samego pracownika, a osiągnięcie wieku emerytalnego nie zobowiązuje automatycznie do zakończenia pracy zawodowej. Zmiany w przepisach umożliwiają kontynuację zatrudnienia bez wpływu na otrzymywane wynagrodzenie oraz ponowne podjęcie pracy po aktywacji emerytury, nie wpływając na jej wysokość. Ponadto, osiągnięcie wieku emerytalnego nie jest wystarczającym powodem do zwolnienia z pracy, co zapewnia dodatkową ochronę praw pracowniczych.
Potrzebujesz porady prawnej dotyczącej emerytury dla profesorów uczelni lub pomocy w przygotowaniu odpowiednich pism? Skorzystaj z naszych usług online – oferujemy kompleksowe wsparcie prawne, dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika