Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Otrzymałam wraz z moimi dwoma braćmi spadek po zmarłym rodzicu. Po złożeniu przez dwóch spadkobierców wniosku o wypłatę gwarantowaną z subkonta otrzymaliśmy pismo z wyliczoną przez ZUS kwotę do wypłaty dla każdego z nas, ale bez informacji, ile wynosi cała kwota do podziału na spadkobierców. Następnie środki wpłynęły na nasze konta. Po złożeniu wniosku przez trzeciego spadkobiercę otrzymaliśmy pismo o pomyłce ZUS-u i złym wyliczeniu wypłaconej kwoty (podzielonej na dwie osoby, zamiast na trzy) oraz wezwanie do zwrotu nadwyżki. Co ciekawe, kwota zwrotu, jakiej żąda ZUS, jest zawyżona (drugi raz policzona o zwrot podatku). W związku z tym pytanie: czy w sytuacji, że za błąd odpowiada ZUS, a naszej winy tu nie ma, jesteśmy zobowiązani do zwrotu tych pieniędzy?
W opisanej sytuacji uznać należy, że trzeba dokonać zwrotu środków. Przyczyną błędnej wypłaty nie jest bowiem wina ZUS, a brak poinformowania ZUS o wszystkich osobach uposażonych, na rzecz których miała nastąpić wypłata gwarantowana (tak stawia sprawę ZUS w swoim piśmie).
ZUS działa bowiem na podstawie przedłożonych przez wnioskujących dokumentów. Jeśli zatem z dokumentów tych nie wynikała liczba osób uposażonych, to nie można ZUS-owi zarzucić błędu z ich winy.
Nawet zaś gdyby uznać, że to ZUS dopuścił się błędu, bo np. posiadał informacje o liczbie osób uposażonych, to i tak powstrzymanie się od zwrotu nienależnej kwoty generuje bardzo wysokie ryzyko przegranej w sądzie w razie założenia procesu o zwrot tychże środków. A to dlatego, że zgodnie z art. 405 Kodeksu cywilnego: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.
Skoro zatem uposażone były 3 osoby, to osoby, które uzyskały więcej kosztem tej trzeciej, są w tym zakresie (nadwyżki) bezpodstawnie wzbogacone i zobowiązane do zwrotu.
Zatem powstrzymywanie się od zwrotu naraża Państwa na koszty procesu, ale i odsetki za opóźnienie w zwrocie, liczone od upływu dnia wyznaczonego na ten zwrot.
Jeśli jednak kwota żądana do zwrotu jest zawyżona, należy na pismo wzywające do zwrotu odpowiedzieć, domagając się wyjaśnienia tej nadwyżki i wskazując, że w Pani ocenie kwota żądana do zwrotu jest zawyżona, bowiem drugi raz policzono zwrot podatku) i wnosić o weryfikację lub wyjaśnienie zasadności takiego wyliczenia.
Podsumowując: są Państwo bezpodstawnie wzbogaceni w rozumieniu art. 405 Kodeksu cywilnego i art. 406 K.c. zobowiązuje Państwa do zwrotu środków. Od tej zasady wyjątki wprowadza art. 411 K.c., wskazując, kiedy nie trzeba dokonywać zwrotu. Stanowi on, że:
Nie można żądać zwrotu świadczenia:
1) jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej;
2) jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego;
3) jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu;
4) jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna.
Żadna z tych okoliczności w opisanej sytuacji nie zachodzi.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
