Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Od 18 lipca przebywam na urlopie macierzyńskim + wychowawczym, a od 16 września na zasiłku macierzyńskim (zakończenie umowy z pracodawcą). W między czasie ZUS – z powodu krótkiego okresu zatrudnienia – podważył wypłacenie mi zasiłku. Obecnie współpracuję z prawnikiem nad konstrukcją odwołania. Jednak nie to jest moim pytaniem. Chciałabym podjąć dodatkową pracę w tym okresie, gdy jestem na zasiłku. Na jakiej umowie mogę pracować, aby tego zasiłku nie stracić? Umowa-zlecenie, własna firma? Czy i jakie są limity dochodu? Czy ja w ogóle mogę podjąć pracę? Chodzi mi o to, aby – po podważeniu przez sąd decyzji ZUS-u – nie stracić prawa do zasiłku.
Osoba pobierająca zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia może świadczyć pracę w pełnym wymiarze oraz z tego tytułu nie zostanie jej pomniejszony zasiłek macierzyński.
Stosownie do treści art. 1821e § 1 Kodeksu pracy pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Jednak dotyczy to osób zatrudnionych w zakresie przebywających na urlopie macierzyńskim, podejmujących pracę u swojego pracodawcy.
Zgodnie z art. 31 ust. 4 a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) wysokość zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu. Jednak nadal dotyczy to osób zatrudnionych w zakresie przebywających na urlopie macierzyńskim, podejmujących pracę u swojego pracodawcy.
Art. 29 ust 5 ustawy z dnia 25.06.1999 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) przewiduje, iż zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, oraz okres urlopu rodzicielskiego
Żaden przepis nie ogranicza podejmowania pracy u innego pracodawcy, zatrudnienia na umowę-zlecenie czy założenia działalności gospodarczej ani nie ogranicza wysokości zarobków.
Ubezpieczony ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres urlopu macierzyńskiego, przez okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz przez okres urlopu rodzicielskiego po ustaniu zatrudnienia. Wskazana jednostka redakcyjna ustawy, nie zawiera jednak jakichkolwiek ograniczeń. Jedynie przepis art. 31 cytowanej ustawy w ust. 3 pkt. 2 zawiera uregulowanie odnoszące się do ubezpieczonych niebędących pracownikami, w których zawarte zostały terminy stosowane w przypadku ubezpieczonych będących pracownikami (art. 1791 i 1824 Kodeksu pracy). Przepisy te regulują jedynie kwestie obliczania wysokości zasiłku macierzyńskiego. Nie mogą mieć zatem jakiegokolwiek znaczenia przy ustalaniu prawa do tego świadczenia. Również przepisy art. 28–32 ustawy z dnia 28.05.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, w zakresie unormowania zawierają postanowienia odnoszące się jedynie do sfery wynikającej z relacji pracownik–pracodawca. Temu bowiem służą zawarte tam określenia „pracownik”, „urlop macierzyński” typowe dla instytucji prawa pracy. Tych określeń nie można na zasadzie analogii przenosić na grunt relacji nie noszących cech stosunku pracy.
„Zatem sytuacja prawna ubezpieczonej w zakresie możliwości uzyskania omawianych świadczeń przysługujących po ustaniu zatrudnienia nie może być nigdy analizowana w aspekcie relacji pracowniczych, bowiem w chwili powstania prawa do dalszych świadczeń opiekuńczych nie istniał już stosunek pracy. Nie ma tym samym podstaw do doszukiwania się przepisów Kodeksu pracy, skoro ubezpieczona nie miała jakichkolwiek środków przysługujących jej względem pracodawcy co do ewentualnych urlopów macierzyńskich i rodzicielskich. Dla oceny jej sytuacji istotny jest tylko zamiar korzystania przez nią z dodatkowych świadczeń wprowadzonych do systemu ubezpieczeń społecznych cytowaną wyżej ustawą z dnia 28.05.2013 r. bezpośrednio po zakończeniu okresu odpowiadającemu podstawowemu okresowi urlopu macierzyńskiego. Taki był też bowiem zamiar ustawodawcy wprowadzenia omawianych zmian aby tą drogą zapewnić możliwość sprawowania przez matkę nieprzerwanej opieki nad małym dzieckiem w rozmiarze wykraczającym poza ustawowe 20 tygodni (względnie odpowiednio dłuższym w przypadku ciąży mnogiej)”.
Zasiłek jest wypłacany do zakończenia okresu jego płatności, nawet gdy pracownica podejmie kolejne zatrudnienie.
Praca na umowę-zlecenie
Anna, która jest na zasiłku macierzyńskim po zakończeniu umowy o pracę, postanowiła podjąć pracę na umowę-zlecenie. Pracuje jako tłumaczka zdalnie, co pozwala jej elastycznie łączyć obowiązki zawodowe z opieką nad dzieckiem. Przepisy prawa nie zabraniają podejmowania pracy na umowę-zlecenie w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego, więc Anna może spokojnie dorabiać, nie tracąc świadczenia.
Działalność gospodarcza
Katarzyna, również będąca na zasiłku macierzyńskim, zdecydowała się na założenie własnej firmy zajmującej się projektowaniem graficznym. Dzięki temu może pracować w dogodnych dla siebie godzinach i jednocześnie rozwijać swoje umiejętności zawodowe. W Polsce prawo do zasiłku macierzyńskiego nie jest ograniczone przez prowadzenie działalności gospodarczej, co oznacza, że Katarzyna nie traci prawa do zasiłku, mimo że ma własną firmę.
Praca u innego pracodawcy
Marta, po zakończeniu umowy z dotychczasowym pracodawcą, zaczęła pobierać zasiłek macierzyński. Jednocześnie otrzymała propozycję pracy na pół etatu w innej firmie jako specjalistka ds. marketingu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, Marta może podjąć taką pracę bez obaw o utratę zasiłku macierzyńskiego, ponieważ praca na rzecz innego pracodawcy nie wpływa na prawo do tego świadczenia.
Podjęcie pracy podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego jest możliwe i nie musi wiązać się z jego utratą, niezależnie od formy zatrudnienia. Można pracować na umowę-zlecenie, prowadzić działalność gospodarczą czy podjąć pracę u innego pracodawcy. Kluczowe jest, aby podejmowana praca była zgodna z indywidualnymi potrzebami i umożliwiała łączenie obowiązków zawodowych z opieką nad dzieckiem.
Skorzystaj z naszych porad prawnych online oraz usług pisania pism, aby upewnić się, że Twoje prawa są chronione i wszystkie formalności załatwione bezproblemowo. Nasz zespół ekspertów pomoże Ci w każdej sytuacji prawnej, szybko i profesjonalnie. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
