Indywidualne porady prawne
Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Moja mama przeszła na emeryturę parę tygodni temu. Dostała część emerytury z ZUS-u, bo pracowała jako księgowa przez 11 lat i opłacano składki za ten okres, a drugą część otrzymała z KRUS-u. Tu pojawia się problem, ponieważ za 23 lata składkowe przyznano jej 230 zł emerytury miesięcznie. Okazało się, że zabrakło jej dwóch lat do pełnych świadczeń. Nikt z KRUS-u nie poinformował jej wcześniej o tym. Co zrobić w takiej sytuacji? Czy można opłacić brakujące lata składkowe?
Na wstępie wskazuję, że po spełnieniu odpowiednich warunków przepisy prawne dopuszczają pobieranie emerytury zarówno z ZUS-u, jak i z KRUS-u. Nadmienię również, że emerytura z ZUS-u wypłacana jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a emerytura z KRUS-u w oparciu o ustawę z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jednocześnie wskazuję, że podstawowym warunkiem, który musi być spełniony, aby można było ubiegać się o wypłatę emerytury z ZUS-u i KRUS-u jednocześnie, jest posiadanie odpowiednich okresów składkowych zarówno w ZUS-ie, jak i KRUS-ie.
Nadto prawo do pobierania świadczenia emerytalnego z ZUS-u i KRUS-u jednocześnie jest możliwe tylko, gdy wnioskodawca urodził się po 31 grudnia 1948 r. oraz w okresie swojej aktywności zawodowej podlegał zarówno ubezpieczeniu społecznemu rolników, jak i powszechnemu systemowi emerytalnemu. W przeciwnym wypadku należy dokonać wyboru pomiędzy świadczeniem oferowanym przez ZUS i KRUS. W każdym wypadku należy jednak spełniać przesłanki ustawowe do otrzymania emerytury – osiągnąć odpowiedni wiek i udowodnić posiadanie odpowiednich okresów składkowych.
Zgodnie z art. 19 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników „emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;
2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat”.
Jeśli chodzi o wyliczenie emerytury rolniczej, odbywa się ono przede wszystkim w oparciu o art. 25 i 26 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. „Emerytura rolnicza składa się z części składkowej i części uzupełniającej. Część składkową ustala się, przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Natomiast część uzupełniająca jest wyliczona w następujący sposób:
1. Część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej, lecz bez uwzględnienia skutków art. 25 ust. 3, jest mniejsza od 20; przy każdym pełnym roku od 20 lat część uzupełniającą zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej.
2. Część uzupełniająca nie może wynosić mniej niż 85% emerytury podstawowej, a suma części uzupełniającej i części składkowej nie może być mniejsza od emerytury podstawowej, z zastrzeżeniem ust.
3. Jeżeli rolnik nabywa prawo do emerytury rolniczej w wieku o 5 lat niższym od wieku emerytalnego, określoną zgodnie z ust. 1 część uzupełniającą zmniejsza się o 25% emerytury podstawowej. Tak ustaloną część uzupełniającą zwiększa się o 5% emerytury podstawowej po upływie każdego roku dzielącego uprawnionego od wieku emerytalnego”.
Inna formą przyznania emerytury jest również wypłata świadczenia z ZUS-u z dopłatą za każdy rok składek odprowadzanych do KRUS-u. Jednakże tu również należy spełnić odpowiednie przesłanki, aby móc w taki sposób otrzymać emeryturę.
Nie widzę decyzji emerytalnych, z których wynika jasno, na jakiej zasadzie została obliczona emerytura, więc nie mogę się do nich odnieść. Niemniej jednak w Polsce nie ma możliwości tzw. nadpłacenia lat ubezpieczenia celem otrzymania wyższej lub pełnej emerytury. Owszem, po uzyskaniu emerytury z ZUS, jeśli osoba nadal pracuje zawodowo i ma odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne, może wystąpić z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury. Dotyczy to jednak wyłącznie sytuacji, gdy osoba nadal pracuje i płaci składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Sam fakt braku wymaganych lat pracy nie upoważnia do nadpłacania lat do emerytury.
Istotnym jest również, czy faktycznie emerytura została przyznana zarówno z ZUS-u, jak i KRUS-u, czy też ZUS dopełnił latami ubezpieczenia w KRUS-ie emeryturę zusowską. Bowiem kwota 230 zł wygląda na wyliczoną wg ZUS-u za lata opłacania ubezpieczenia rolników.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika