Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Jestem wdową po zmarłym w 2008 roku mężu. Mąż nie doczekał się emerytury. Opłacał tylko składki ZUS. Czy mogę starać się o składki ZUS po śmierci męża?
Odpowiadając na zadane przez Panią pytanie należałoby odwołać się do przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 40b-40e), ustawy z 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych oraz ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Konsekwencją reformy emerytalnej z roku 1999 jest to, że wszystkie pracujące osoby od tego momentu mają konta w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W 2011 r. przeprowadzono kolejną reformę dotyczącą otwartych funduszy emerytalnych. Po obniżeniu przez Sejm wysokości składki trafiającej do wybranego funduszu, osoby mogły zdecydować, czy dalej chcą być członkami OFE, czy ich składka ma trafiać do ZUS. W taki sposób od 1 maja 2011 r. ZUS rozpoczął – obok prowadzenia kont – prowadzenie subkont. Są to specjalne konta, które ma każdy, kto należał do jednego z otwartych funduszy emerytalnych.
Otwarty fundusz emerytalny – II filar (kapitałowy) miał charakter obowiązkowy dla osób urodzonych po 31 grudnia 1968 r., które podlegały ubezpieczeniom społecznym, natomiast osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. – mogły indywidualnie podjąć decyzję o przystąpieniu do II filaru. Jeżeli osoba urodziła się przed 1 stycznia 1949 r., ta zasada nie miała do nich zastosowania.
Jeżeli chodzi o dziedziczenie składek – składki zgromadzone w OFE podlegają dziedziczeniu, natomiast w ZUS wygląda to inaczej. Środki na subkoncie, podobnie jak środki zgromadzone w OFE, są dziedziczone. Dziedziczenie odbywa się na tych samych zasadach.
Zobacz również: Zmiana nazwiska a renta rodzinna
W przypadku śmierci osoby, która zgromadziła składki na subkoncie, wszystkie osoby wskazane dziedziczą te składki. Zarówno środki zgromadzone na subkoncie ZUS, jak i w OFE, są wypłacane w dwóch częściach: małżonkowi zmarłej osoby oraz osobom wskazanym (uposażonym) przez zmarłego.
W pierwszej kolejności środki z ZUS lub OFE dziedziczy więc małżonek osoby zmarłej. Jeśli między małżonkami istniała ustawowa wspólnota majątkowa, dziedziczący małżonek ma prawo do połowy środków zgromadzonych w trakcie małżeństwa. Pieniądze są przekazywane na rachunek małżonka w OFE, a jeśli takiego nie posiada, Fundusz powinien mu je otworzyć i tam wpłacić zgromadzone środki. Natomiast, jeśli środki były na subkoncie w ZUS, trafiają na subkonto dziedziczącego współmałżonka. W obydwu przypadkach pieniądze są doliczane do zgromadzonych już składek tej osoby. Druga połowa środków pozostawionych przez zmarłego w ZUS czy OFE trafia do osób przez niego uposażonych.
Zobacz również: Wypłata środków z subkonta ZUS po śmierci
Dziedziczenie składek z subkonta ZUS jest możliwe tylko w wypadku, gdy na subkonto były odprowadzane środki. Niestety, ale skoro śmierć Pani męża nastąpiła w roku 2008, a subkonto ZUS rozpoczęło swoje funkcjonowanie od roku 2011 nie ma możliwości dziedziczenia składek ZUS z tej przyczyny, że opłacanie składek ZUS tylko do I filaru powoduje, że nie podlegają one dziedziczeniu. Jeśli natomiast zmarły był członkiem OFE, jego składki są dziedziczone.
Zobacz również: Wypłata z subkonta ZUS a renta rodzinna
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika