Praca na umowę zlecenie w trakcie zwolnienia lekarskiego

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy

Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. Nr 65, poz. 743) kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadza płatnik zasiłku. Jeżeli uprawnionym do wypłaty zasiłku jest płatnik składek (np. pracodawca), wówczas płatnik może sprawdzić, czy zatrudnieni pracownicy wykorzystują zwolnienia lekarskie zgodnie z ich przeznaczeniem albo czy w czasie zwolnienia nie podejmują pracy zarobkowej. Gdy płatnikiem zasiłku jest ZUS, to ZUS przeprowadza kontrolę w zakresie wykorzystywania zasiłku.

Płatnik wypłaca zasiłki osobom ubezpieczonym w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Natomiast ZUS wypłaca zasiłki ubezpieczonym, którzy są zatrudnieni u płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 osób ubezpieczonych.

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby polega na ustaleniu, czy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:

1) nie wykonuje pracy zarobkowej,

2) nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Zobacz również: Zwolnienie lekarskie a szkolenie online

Wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia i wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy

Na podstawie art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Dodać do tego należy, iż niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego może być podstawą do rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, czy też nawet potraktowane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i skutkować rozwiązaniem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia np.: praca w czasie zwolnienia w innym zakładzie pracy, a także skutkować obowiązkiem zwrotu wynagrodzenia za ten okres (za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym – (art. 92 § 1 K.p.).

Wykonywanie zlecenia dla innego podmiotu w czasie trwającego zwolnienia lekarskiego

Podobnie może być potraktowane zlecenie dla innego podmiotu w czasie trwającego zwolnienia lekarskiego. Jak wynika bowiem z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 listopada 2002 r., III AUa 3189/01 Pr.Pracy 2003/10/43 „Adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści: »pacjent może chodzić« nie usprawiedliwia wykonywania pracy przez pracownika, którego taka adnotacja dotyczy. Taki zapis upoważnia go jedynie do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, np. poruszanie się po mieszkaniu, udanie się na zabieg czy kontrolę lekarską”.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego zakłada, iż pracownik w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim powinien stosować się w pełni do wskazań lekarskich i powstrzymać się od podejmowania czynności, które mogłyby przedłużyć niezdolność do pracy, podjęcie zaś czynności zarobkowych – w szczególności sprzecznych ze wskazaniami lekarskimi świadczy o naruszeniu pracowniczego obowiązku troski o dobro pracodawcy (SN wyrok z dnia 16 listopada 2000 r., sygn. akt: I PKN 44/00). Co więcej, na mocy art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową traci prawo do zasiłku chorobowego.

Pracą w rozumieniu powyższego przepisu będzie zarówno wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, jak również wykonywanie różnych czynności na podstawie stosunków prawnych o charakterze cywilnoprawnym (umowa zlecenia, o dzieło), a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej czy samozatrudnienie.

Praca zarobkowa w czasie zwolnienia lekarskiego

Nie będzie miało tu znaczenia, czy praca taka obciąża czy też nie w istotny sposób organizm pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim, czy jest wykonywana w pełnym wymiarze, ani też motywacja pracownika podejmującego taką pracę. Sąd Najwyższy wskazał, iż jedynie sporadyczna, wymuszona okolicznościami, aktywność zawodowa zmierzająca do osiągnięcia zarobku w czasie pobierania zasiłku chorobowego może usprawiedliwiać zachowanie prawa do takiego świadczenia.

Samo nadużycie zwolnienia lekarskiego co do zasady nie jest kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, niemniej niewątpliwie może uzasadniać utratę zaufania pracodawcy do pracownika. Z drugiej strony, pracownik, który w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności ewidentnie sprzeczne z celem tego zwolnienia, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza – wykonuje czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, godzi w dobro pracodawcy i działa sprzecznie ze swoimi obowiązkami takimi jak lojalność wobec pracodawcy, czy obowiązek świadczenia pracy. Takie zachowanie pracownika uzasadniać może nie tylko wypowiedzenie umowy o pracę, ale nawet – w konkretnych okolicznościach – może zostać uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (SN z dnia 22.11.2007 r., sygn. akt: II PK 85/07).

Reasumując, wykonywanie każdej pracy, jeśli ma charakter zarobkowy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego i może stać się przyczyną rozwiązania umowy o pracę. Celem zwolnienia lekarskiego jest bowiem odzyskanie przez pracownika sprawności i powrót do pracy.

Oczywiście w swojej obronie może Pani podnieść argument, że zlecenie było sporadyczne i wymuszone okolicznościami, jednak w mojej opinii szansa na uniknięcie kary z ZUS-u jest niewielka.

Zobacz również: Umowa zlecenie po umowie o pracę a zasiłek chorobowy

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 listopada 2002 r., III AUa 3189/01
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2000 r., sygn. akt: I PKN 44/00
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.11.2007 r., sygn. akt: II PK 85/07

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.