Przeprowadzka w czasie L4

Autor: Izabela Nowacka-Marzeion

Za 3 miesiące mam urodzić dziecko, przebywam na zwolnieniu lekarskim. Chciałabym przeprowadzić się w czasie L4 do męża za granicę i tam urodzić. Kolejne zwolnienie chciałabym dostarczyć już od lekarza z zagranicy. W ZUS poinformowano mnie, że po przeprowadzce stracę prawo do zasiłku chorobowego i nie nabędę prawa do macierzyńskiego. Co mogę w tej sytuacji zrobić, jak rozwiązać mój problem?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Przeprowadzka w czasie L4

Przeprowadzka pracownika w czasie niezdolności do pracy

Sam wyjazd zagraniczny nie jest podstawą do odebrania zasiłku chorobowego. W żadnym wypadku. Jeśli lekarz na to zezwoli, a nie jest to wyjazd turystyczny, tylko zmiana miejsca zamieszkania – nie może być mowy o podstawie odmowy zasiłku. A tym bardziej obowiązku zwrotu.

Zgodnie z ustawą zasiłkową:

Art. 17. 1. Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane.

3. Okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się w trybie określonym w art. 68”.

Przesłanka „wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia” jest bardzo ogólna, a tym samym nastręczająca liczne trudności w ocenie jej treści. Jest przeciwieństwem przesłanki „w sposób zgodny z celem”. Punktem wyjścia do rozważań nad jej treścią powinno więc być ustalenie konsekwencji ustawowego ujęcia.

Zobacz również: Czy pracownik na zwolnieniu lekarskim może przyjść do pracy?

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Zakaz wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z celem

Sposób zachowania się pracownika w okresie niezdolności do pracy obejmuje bowiem czynności zmierzające do osiągnięcia celu leczenia (zwolnienia lekarskiego) i sprzeciwiające się temu celowi. Nałożenie na pracownika obowiązku wykorzystywania zwolnienia zgodnie z celem obejmować więc będzie zarówno nakaz postępowania w sposób bezpośrednio zmierzający do osiągnięcia celu, jak i zakaz zachowań sprzeciwiających się temu celowi. Zakaz wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z celem obejmuje zaś tylko zachowania sprzeciwiające się temu celowi.

Za zachowanie sprzeciwiające się celowi zwolnienia od pracy należy zaś uważać tego typu postępowanie, które w powszechnym odczuciu jest nieodpowiednie dla osoby chorej i może nasuwać wątpliwości co do rzeczywistego stanu zdrowia ubezpieczonego. Do zachowań tych można by zaliczyć na przykład opuszczenie przez pracownika domu, gdy według oceny lekarza stan jego zdrowia wymaga leżenia w łóżku i ta właśnie konieczność była przyczyną wydania zwolnienia od pracy (zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy). Jeśli jednak ubezpieczony nie leży, to mogą się nasuwać wątpliwości co do wiarygodności zwolnienia w tym sensie, czy jest ono odbiciem rzeczywistości. Tę wiarygodność mogą podważyć szczególnie takie zachowania się pracownika, jak: wyjazd w celach turystycznych, podejmowanie innej pracy zarobkowej lub wykonywanie różnych robót w zakresie własnym, np. budowa domu, praca w ogródku czy w obejściu.

Zachowania mieszczące się w przesłance „wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z celem”

Natomiast nie powinny budzić wątpliwości co do wiarygodności zwolnienia (rzeczywistego zachodzenia sytuacji prawem chronionej) wypadki takiego zachowania się ubezpieczonego, które same w sobie są sprzeczne z celem zwolnienia, ale w konkretnych okolicznościach należy je oceniać inaczej, np. pracownik, który powinien „leżeć”, był widziany w sklepie albo w parku.

Zachowania mieszczące się w przesłance „wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z celem” to takie, które stwarzają domniemanie rozbieżności między stanem rzeczywistym a stanem prawnym. Będą to więc takie sytuacje, kiedy można postawić ubezpieczonemu zarzut nadużycia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Muszą to być zatem zachowania, z okoliczności których wynikałyby uzasadnione wątpliwości co do rzeczywistego zajścia w życiu ubezpieczonego zdarzenia losowego uniemożliwiającego mu pracę.

W taki sposób może być potraktowane uczęszczanie na kurs w czasie trwającego zwolnienia lekarskiego. Jak wynika bowiem z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 listopada 2002 r., sygn. akt III AUa 3189/0,1 Pr.Pracy 2003/10/43, „adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści: »pacjent może chodzić« nie usprawiedliwia wykonywania pracy przez pracownika, którego taka adnotacja dotyczy. Taki zapis upoważnia go jedynie do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, np. poruszanie się po mieszkaniu, udanie się na zabieg czy kontrolę lekarską”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Wyjazd za granicę w czasie zwolnienia lekarskiego

Zasadniczo nie ma przeszkód, aby wyjechać za granicę w czasie zwolnienia lekarskiego, jeśli lekarz wyrazi na to zgodę.

Należy powiadomić pracodawcę i zobowiązać do powiadomienia ZUS o adresie przebywania i zamieszkania na czas ciąży i macierzyńskiego.

Należy jednak mieć na uwadze, że ZUS może podważyć zwolnienie. Na to niestety nie ma 100% lekarstwa.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby (lub innego zdarzenia z chorobą zrównanym) w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 grudnia 2005 r. sygn. akt III UK 120/05, podkreślił, że „celem zaś zwolnienia od pracy jest zaś odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy stąd w jego osiągnięciu przeszkodą mogą być wszelkie zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję”.

Lekarz w Polsce nie wystawi zwolnienia na okres dłuższy nić 30 dni. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27.07.1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stanowi w § 6 ust. 1, że „po 30 dniach niezdolności do pracy prowadzący leczenie, przed wystawieniem ubezpieczonemu zaświadczenia lekarskiego o dalszej niezdolności do pracy, ocenia jednocześnie, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia potrzebę przeprowadzenia rehabilitacji leczniczej, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – wypełnia wniosek o rehabilitację leczniczą, według wzoru ustalonego w przepisach odrębnych”.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Ustalenie prawa i wypłata zasiłku chorobowego

Dowodami stanowiącymi podstawę do ustalenia prawa i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego są:

  1. zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na druku ZUS ZLA,
  2. wypis z kopii zaświadczenia ZUS ZLA sporządzony przez lekarza leczącego na wniosek ubezpieczonego – w przypadku zagubienia ZUS ZLA,
  3. zaświadczenie zagranicznego lekarza lub zagranicznego zakładu leczniczego przetłumaczone na język polski:
    • zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza,
    • opatrzone datą wystawienia oraz podpisem,
    • zawierające początkową i końcową datę niezdolności do pracy,

      – w przypadku ubiegania się o zasiłek chorobowy z tytułu choroby lub pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej za granicą.
      W przypadku zaświadczeń wystawianych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w językach urzędowych tych państw nie jest wymagane przedłożenie przez ubezpieczonego zaświadczenia przetłumaczonego na język polski.

Reasumując – nie ma podstaw, aby odmówić ubezpieczonej wyjazdu za granicę, jeśli nie jest to sprzeczne z zaleceniami lekarza, a lekarz wyrazi na to zgodę.

Zgodnie z ogólnymi zasadami wspólnotowymi świadczenia pieniężne z tytułu choroby i macierzyństwa wypłacane są przez instytucję właściwą także w razie niezdolności do pracy zaistniałej w państwie zamieszkania lub pobytu innym niż państwo właściwe.

Oznacza to, że świadczenia pieniężne z tytułu choroby i macierzyństwa, w tym zasiłek macierzyński, są wypłacane przez instytucje właściwe państw członkowskich również wtedy, gdy osoba uprawniona do świadczenia przebywa lub mieszka w innym państwie członkowskim. W takim przypadku instytucja właściwa jest zobowiązana do przekazywania (transferu) świadczenia za granicę – do państwa zamieszkania lub pobytu osoby uprawnionej.

Może Pani więc spokojnie wyjechać do męża, pobrać zwolnienie lekarskie od niemieckiego lekarza i korzystać ze świadczenia zasiłkowego z Polski.

Przykłady

 

Przykład Anna

Anna, pracująca zdalnie graficzka, przebywająca na L4 z powodu problemów z kręgosłupem, zdecydowała się przeprowadzić do Włoch, gdzie mieszka jej narzeczony. Pomimo obaw, poinformowała swojego pracodawcę oraz ZUS o zmianie adresu i zamierzonej przeprowadzce. Przed wyjazdem, uzyskała również zgodę swojego lekarza na zmianę klimatu, mającą pozytywnie wpłynąć na jej rekonwalescencję. Dzięki jasnym regulacjom prawnym oraz współpracy z ZUS, Anna mogła kontynuować otrzymywanie zasiłku chorobowego, a po przeprowadzce bezproblemowo przejęła opiekę lekarską we Włoszech.

 

Historia Tomasza

Tomasz, inżynier oprogramowania, podczas zwolnienia lekarskiego zdecydował się na przeprowadzkę do Niemiec, by być bliżej swojej partnerki oczekującej dziecka. Zanim podjął jakiekolwiek kroki, skonsultował się z lekarzem, który pozytywnie ocenił jego plany, nie widząc przeciwwskazań zdrowotnych. Tomasz zadbał o wszystkie formalności, informując pracodawcę i ZUS o swoich zamiarach oraz zapewniając ciągłość opieki medycznej poprzez kontakt z niemieckim systemem zdrowia. Dzięki temu, mógł skupić się na życiu rodzinnym, nie tracąc prawa do polskich świadczeń.

 

Opowieść Magdaleny

Magdalena, nauczycielka z 15-letnim stażem, znalazła się na długotrwałym zwolnieniu lekarskim z powodu wyczerpania nerwowego. Postanowiła, że najlepszym rozwiązaniem dla jej zdrowia będzie zmiana otoczenia i przeprowadzka do siostry mieszkającej w Szwecji. Po konsultacji z lekarzem, który uznał, że zmiana środowiska będzie korzystna, Magdalena poinformowała swojego pracodawcę oraz ZUS o planowanej przeprowadzce, dostarczając wszystkie niezbędne dokumenty. W Szwecji, dzięki wcześniejszemu zaplanowaniu, szybko udało jej się kontynuować leczenie oraz otrzymać zasiłek chorobowy z Polski, co umożliwiło jej spokojną rekonwalescencję w nowym otoczeniu.

Podsumowanie

 

Przeprowadzka za granicę w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego nie musi oznaczać utraty prawa do zasiłku chorobowego, pod warunkiem odpowiedniego poinformowania pracodawcy oraz ZUS i uzyskania zgody lekarskiej na taką zmianę miejsca pobytu. Kluczowe jest zapewnienie ciągłości opieki medycznej oraz dostarczenie wszelkich wymaganych dokumentów, co umożliwia bezproblemowe korzystanie ze świadczeń, nawet po przeprowadzce do innego kraju.

Oferta porad prawnych

 

Potrzebujesz wsparcia prawnego przy planowanej przeprowadzce za granicę podczas L4? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online i profesjonalnej pomocy w przygotowaniu niezbędnych pism do ZUS i pracodawcy. Zapewnij sobie spokój i bezpieczeństwo prawne z naszymi ekspertami! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

 1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2
. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 listopada 2002 r., sygn. akt III AUa 3189/0
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2005 r. sygn. akt III UK 120/05

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

praworolne.info

ewindykacja24.pl

Szukamy prawnika »