Indywidualne porady prawne
Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Mam orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym do dnia 30.06.2023 r. Jestem obecnie emerytem – najniższa emerytura. Małżonka ma emeryturę z KRUS-u. Moje pytanie dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego. Czy małżonka mogłaby ubiegać się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaniem opieki nade mną? Jeśli tak, to jakie procedury nas czekają aby przyznano świadczenie pielęgnacyjne?
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, tj. członkiem rodziny, który legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
Zobacz również: Lekki stopień niepełnosprawności a zasiłek z MOPS
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych „świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji”.
Zobacz również: Jestem po udarze jakie świadczenia mi się należą?
Co istotne, zgodnie art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej (jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia). Przepis ten został uznany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 października 2014 r. za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim różnicuje on prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Pomimo że orzeczenie jest sprzed 7 lat, nadal jest aktualne, a mimo to ustawodawca nie zmienił treści art. 17 ust 1b i nadal wielokrotnie odmawia się wypłaty świadczenia, gdy niepełnosprawność powstała po 25. roku życia. Wniesienie odwołania od takiej decyzji do SKO, potem do WSA skutkuje jednak w zdecydowanej większości pozytywną decyzją i przyznaniem świadczenia.
W Państwa przypadku jest jednak inny problem. Zgodnie z art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli: osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Nie mniej, i ten przepis został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny częściowo z Konstytucją w wyroku z 26 czerwca 2019 r. (SK 2/17). Trybunał wskazał, że wymieniony przepis traci moc w zakresie, w jakim stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, gdy osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. A zatem opiekun mający ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy po złożeniu w ośrodku pomocy społecznej wniosku o świadczenie pielęgnacyjne powinien otrzymać decyzję pozytywną. Pana żona ma jednak ustaloną emeryturę. Ustalenie zaś prawa do emerytury dla opiekuna osoby o znacznym stopniu niepełnoprawności wyklucza możliwość ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne.
Warto jednak dodać, że ostatnio orzecznictwo NSA przychyla się do stanowiska, że gmina powinna przyznać świadczenie pielęgnacyjne po tym, jak uprawniony zawiesi emeryturę.
Zobacz również: Opieka nad partnerką po porodzie
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika