Zasiłki dla osoby wymagającej opieki i jej opiekunów

Autor: Adam Dąbrowski

Mój ojciec jest po operacji mózgu, jest osobą schorowaną i ma rentę (na stałe). Posiada zaświadczenie, że wymaga opieki. Obecnie jest pod opieką matki (również na rencie) i brata, który teraz nie pracuje. Jakie zasiłki przysługują ojcu, oraz jakie zasiłki przysługują opiekunom osoby schorowanej wymagającej opieki? Jakie są to zasiłki i gdzie złożyć wnioski o te zasiłki i kto musi je złożyć?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Zasiłki dla osoby wymagającej opieki i jej opiekunów

Pomoc dla osoby wymagającej opieki i jej opiekunów

Pomoc w takich sytuacjach może przysługiwać tacie jako osobie wymagającej opieki stałej oraz opiekunom. Jej nazwa (rodzaj) zależy niekiedy od sytuacji faktycznej oraz dochodów rodziny.

Należałoby przygotować stosowne dokumenty i udać się do właściwej instytucji – Ośrodka Pomocy Społecznej:

  • orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby uprawnionej, w przypadku gdy poprzednie orzeczenie straciło swoją ważność,
  • decyzje o rentach,
  • zaświadczenie ze wskazaniem wymogu opieki stałej,
  • dowód osobisty osoby ubiegającej się o zasiłek dla opiekuna (w celu potwierdzenia tożsamości),
  • wniosek o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna.
    Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Dodatek pielęgnacyjny

Przysługuje on wyłącznie osobie, która ma prawo do emerytury bądź renty. Nie otrzyma go jednak każdy emeryt i rencista, a jedynie ci, którzy są całkowicie niezdolni do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyli 75 lat.

Osoby, które kończą 75 lat, nie muszą nic robić, by otrzymać dodatek. Dostaną go z urzędu, co oznacza, że ZUS sam zwiększy ich emeryturę o kwotę przysługującego dodatku. Nie ma znaczenia stan zdrowia.

Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny

Dodatek pielęgnacyjny często bywa mylony z zasiłkiem pielęgnacyjnym. Podobne są nie tylko nazwy obu świadczeń, ale też krąg osób uprawnionych do ich otrzymania. Zasiłek przysługuje osobie niepełnosprawnej powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; osobie niepełnosprawnej powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała do ukończenia 21. roku życia. Zasiłek przysługuje też osobie, która ukończyła 75 lat.

Mimo spełnienia tych warunków zasiłku nie dostanie osoba, która ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego lub jest umieszczona w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie. Zasiłek wypłacany jest przez gminę (zwykle przez ośrodek pomocy społecznej).

Zobacz również: Renta po udarze mózgu

Pielęgniarska opieka długoterminowa domowa

To opieka nad obłożnie i przewlekle chorym przebywającym w domu. Może nią być objęty pacjent, który nie wymaga leczenia w warunkach stacjonarnych, jednak ze względu na istniejące problemy zdrowotne potrzebuje systematycznej i intensywnej opieki pielęgniarskiej w warunkach domowych. Opieka ta jest realizowana we współpracy z lekarzem POZ.

Do pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej mogą być zakwalifikowani pacjenci, którzy:

  • w ocenie opartej na skali Barthel otrzymali 40 punktów lub mniej,
  • nie korzystają w tym samym czasie z domowej opieki dla pacjentów wentylowanych mechanicznie, hospicjum domowego, stacjonarnego zakładu opiekuńczego (opiekuńczo-leczniczego lub pielęgnacyjno-opiekuńczego),
  • nie są w ostrej fazie choroby psychicznej.

Świadczenia pielęgniarskie domowe udzielane są na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, do którego dołącza się kartę oceny pacjenta według skali Barthel.

Skala Barthel pozwala ocenić stan chorego pod względem m.in. jego samodzielności przy wykonywaniu codziennych czynności takich, jak: spożywanie posiłków, siadanie, przemieszczanie się, ubieranie się i rozbieranie, kontrolowanie potrzeb fizjologicznych, utrzymanie higieny osobistej, korzystanie z toalety.

Wizyty pielęgniarskie nie mniej niż 4 w tygodniu odbywają się dni powszednie, od poniedziałku do piątku w godz. 8–20. W dni powszednie po godz. 20.00 do godz. 8.00 dnia następnego oraz całodobowo w dni wolne od pracy, świadczenia pielęgniarskie wynikające z zachowania ciągłości procesu leczenia i pielęgnacji zapewnia, w medycznie uzasadnionych przypadkach, przychodnia realizująca umowę w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Karta wizyt powinna być potwierdzona podpisem przez pacjenta, jego rodzinę lub opiekuna.

Środki higieniczne i opatrunkowe, leki i inne wyroby medyczne zlecone przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego zapewnia rodzina pacjenta (lub jego opiekun faktyczny/ prawny).

Zobacz również: Zasiłek pogrzebowy z MOPS

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Świadczenie pielęgnacyjne

„Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przysługuje:

  • matce albo ojcu,
  • opiekunowi faktycznemu dziecka,
  • osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną, w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
  • innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny [tutaj byłby to brat i Pan, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności]
    – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności”.

Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego.

„Osobom, o których mowa w pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

3) nie ma osób, o których mowa w pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności”.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Kiedy osobie sprawującej opiekę nie przysługuje zasiłek pielęgnacyjny?

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę:

  • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stał ego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
  • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna.

Ponadto, świadczenie nie zostanie przyznane, jeżeli osoba wymagająca opieki:

  • pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.

Kolejne przypadki, które uniemożliwiają otrzymanie pomocy, to sytuacje, gdy na osobę wymagającą opieki:

  • inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
  • jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
  • inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej

Zobacz również: Kontrola na opiece nad chorym dzieckiem

Przykłady

Świadczenie pielęgnacyjne – Mój brat, który zrezygnował z pracy, aby opiekować się ojcem po operacji mózgu, może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne. Spełnia warunki, ponieważ opiekuje się osobą wymagającą stałej pomocy z powodu niepełnosprawności. Wniosek składa się w Ośrodku Pomocy Społecznej, a w przypadku braku zatrudnienia, ma prawo do tego świadczenia.

 

Dodatek pielęgnacyjny – Mój ojciec, który otrzymuje rentę z powodu niezdolności do pracy, ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego. Jako osoba starsza (po 75. roku życia), dostanie go automatycznie, bez konieczności składania wniosku. ZUS zwiększy jego rentę o tę kwotę, bez względu na stan zdrowia.

 

Zasiłek pielęgnacyjny – Moja mama, opiekująca się ojcem, który wymaga codziennej pomocy, może ubiegać się o zasiłek pielęgnacyjny. Otrzyma go, ponieważ ojciec ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wniosek składa się w gminnym ośrodku pomocy społecznej, a świadczenie wypłacane jest przez gminę.

Podsumowanie

Opieka nad osobą wymagającą stałej pomocy, jak w przypadku mojego ojca, wiąże się z możliwością uzyskania różnych świadczeń i zasiłków. Osoby opiekujące się takimi pacjentami mogą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, które przysługuje za rezygnację z pracy w celu zapewnienia opieki. Dodatkowo, osoby starsze lub niezdolne do samodzielnej egzystencji, takie jak mój ojciec, mogą otrzymać dodatek pielęgnacyjny, który przyznawany jest automatycznie przez ZUS. Warto pamiętać, że wnioski o te świadczenia składa się do odpowiednich instytucji, takich jak Ośrodki Pomocy Społecznej, a każdemu przypadkowi przysługują różne warunki przyznawania pomocy.

Oferta porad prawnych

Jeśli potrzebujesz pomocy w zakresie prawnych aspektów opieki nad osobą niepełnosprawną lub starszą, oferujemy kompleksowe porady prawne online. Pomagamy w uzyskaniu należnych świadczeń, takich jak zasiłki pielęgnacyjne czy świadczenia pielęgnacyjne, oraz udzielamy wsparcia w formalnościach związanych z wnioskami do odpowiednich instytucji. Skontaktuj się z nami, a nasi eksperci udzielą Ci fachowej pomocy dostosowanej do Twojej sytuacji.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny