Prawo do emerytury w Polsce a okresy składkowe w Niemczech

Czy zagraniczne zarobki zwiększają emerytury w kraju macierzystym?

Okres pracy za granicą jest co do zasady uwzględniany w zakresie ustalania stażu niezbędnego do uzyskania świadczenia w danym kraju, nigdy jednak zagraniczne zarobki nie zwiększają emerytury w kraju macierzystym. Co to dla Pani oznacza – zarobki z Niemczech nie zwiększą Pani emerytury.

Okres stażowy – może, ale nie musi. Zasadniczo mogłaby Pani jedynie dochodzić doliczenia stażu pracy za granicą, ale i tak Pani świadczenie zostanie potem obliczone proporcjonalnie do stażu pracy w Polsce.

Podam przykład, pomijając dokładność matematyczną: ma Pani 24 lat pracy w Polsce, 6 lat pracy za granicą, w sumie 30 lat, co stanowi stosunek 1/5 do 4/5, i tak obliczono by Pani świadczenie – jako 4/5 uzyskanej kwoty z sumowania okresów w Polsce do okresów w Niemczech.

Zobacz również: Wiek emerytalny w Austrii

Okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą

O ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej – udokumentowane okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych zaliczane są między innymi do okresów składkowych w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, o ubezpieczeniu społecznym i rodzinnym oraz o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Przepisy te odnosiły się nie tylko do zatrudnienia u pracodawców zagranicznych na podstawie stosunku pracy, ale także do świadczenia innej pracy zarobkowej.

O zaliczeniu do okresów składkowych okresów pracy decyduje przede wszystkim opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne. Tego warunku nie zmienia także analiza prawa UE, a mianowicie rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz.U.UE Tom 01, Rozdział 05 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71 – jeżeli ustawodawstwo Państwa Członkowskiego uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń na podstawie systemu niebędącego systemem specjalnym w rozumieniu ust. 2 lub 3, od ukończenia okresów ubezpieczenia lub zamieszkania, właściwa instytucja tego Państwa Członkowskiego uwzględnia, w razie potrzeby, okresy ubezpieczenia lub zamieszkania ukończone zgodnie z ustawodawstwem innego Państwa Członkowskiego, w ramach systemu powszechnego lub specjalnego, obejmującego pracowników najemnych lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek. W tym celu uwzględnia się te okresy tak jak okresy ukończone zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez tę instytucję. W zakresie okresów nieskładkowych konieczność tego rodzaju wykładni prawa znajduje także potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu z dnia 3 marca 2011 r. w sprawie T. [C-440/09]. Trybunał stwierdził, że art. 45 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71 należy interpretować w ten sposób, iż przy ustalaniu minimalnego okresu ubezpieczenia wymaganego prawem krajowym w celu nabycia prawa do emerytury przez pracownika migrującego instytucja właściwa danego państwa członkowskiego powinna uwzględnić, dla potrzeb ustalenia granicy, jakiej nie mogą przekroczyć okresy nieskładkowe w stosunku do okresów składkowych, przewidzianej w uregulowaniu tego państwa członkowskiego, wszystkie okresy ubezpieczenia osiągnięte przez pracownika migrującego w trakcie kariery zawodowej, w tym okresy ubezpieczenia osiągnięte w innych państwach członkowskich. Także w orzecznictwie Sądu Najwyższego ów kierunek wykładni prawa został zaaprobowany [vide wyrok SN z dnia 16 czerwca 2011 r., I UK 163/11, OSNP 2012 r. nr 15-16, poz. 201, wyrok SN z dnia 4 września 2013r. w sprawie II UK 315/12 lex 1375921).

Zobacz również: Czy praca za granica wlicza się do emerytury?

Praca w Polsce i Niemczech a emerytura

Czyli – tak samo postąpi instytucja niemiecka – może obliczyć Pani emeryturę tylko z lat pracy w Niemczech, i tak ją wypłacać, jeśli lata wystarczą do uzyskania prawa do świadczenia, bądź doliczyć lata w Polsce, i obliczyć emeryturę proporcjonalną.

Nigdy nie będzie tak, że opłaca Pani składki w jednym kraju, a inny kraj obliczy i wypłaci Pani świadczenie ze składek, których nigdy nie otrzymał.

Za pracę w każdym z krajów UE otrzymuje Pani stosowne świadczenie uwzględniające okresy pracy, a przede wszystkim opłacone składki w tym danym kraju.

Co najwyżej część stażowa może ulec przeliczeniu, ale i tak zostanie obcięta proporcjonalnie do lat pracy w Polsce i niestety nie da się powiedzieć, o ile zostanie zwiększona.

Część socjalna się nie zwiększy, bowiem lata przepracowane za granicą są brane jako lata zerowe pod względem dochodów.

Każdy z krajów oblicza i wypłaca emeryturę za lata przepracowane w tym kraju, a jeśli doliczy to lat pracy za granicą, to emeryturę następnie obetnie proporcjonalnie do lat pracy w danym kraju. Każdy kraj wypłaca świadczenie za składki odprowadzone w danym kraju.

Jeśli nabędzie Pani prawo do dwóch świadczeń, to otrzyma Pani dwie emerytury – każda w innym kraju i każda obliczona z uwzględnieniem wyłącznie lat w danym kraju.

Zobacz również: Emerytura w Polsce a praca w Niemczech

Źródła:

1. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2011 r., sygn. akt I UK 163/11
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2013r. sygn. akt II UK 315/12
3. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu z dnia 3 marca 2011 r., sygn. akt C-440/09

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.